მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ერთხელ ინსპექტორს სამსახურის გამო მოუწია სასწრაფოდ გამგზავრებულიყო ქალაქგარეთ. მის ვაგონში ძალიან სასიამოვნო ადამიანები შეიკრიბნენ. მას შემდეგ, რაც ისინი დასხდნენ დაიწყო საინტერესო საუბარი. ვაგონში მოულოდნელად სიბნელე ჩამოწვა. მატარებელმა გრძელ გვირაბში შევიდა. რატომღაც, მატარებელში განათება არ ჩართეს. კუპეში სიმშვიდე იყო. ყველა გვირაბის დასრულებას ელოდა. მატარებლის ფანჯრებიდან ისევ მზის შუქი შემოვიდა. და მოულოდნელად ფანჯარასთან მჯდომმა მოხუცმა ქალბატონმა შეშფოთებით შესძახა: „ჩემი ბრილიანტის ბროში! ის მოიპარეს!”
ვის შეეძლო ამის გაკეთება? მოგზაურებმა ეჭვის თვალით გადახედეს ერთმანეთს. რომელია ქურდი?
ნუ ნერვიულობთ, გთხოვთ. – გაისმა ინსპექტორის ხმა. – დიდი ხანია ვიცი, ვინ არის ქურდი.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ალბათ უკვე გსმენიათ ჭორები დაუსრულებელ ფსონებზე, რომლებიც დადებულია რესტორან “ყურძნის ვაზიში”. რესტორანს აქვს საკუთარი ვენახები და აწარმოებს ორი ჯიშის ღვინოს. განსხვავება მათ შორის იმდენად მცირეა, რომ რესტორნის ხშირ სტუმრებსაც კი უჭირთ მათი ერთმანეთისგან გარჩევა. ორი მეგობარი ორი საათის განმავლობაში სვამდა ერთ-ერთ ღვინოს.
ეჭვი არ მეპარება, რომ შევძლებ ღვინის გარჩევას, – განაცხადა ერთ-ერთმა.
– დაე, სარდაფიდან სხვა სახის ღვინო მომიტანონ. თვალები ამიხვიეთ, დაასხით ერთი ჭიქა ჩვენი ბოთლიდან, ხოლო მეორე ჭიქაში მეორე სახეობის ღვინო და მაშინვე დავადგენ, თუ რომელ ღვინოს ვსვამ.
რა თქმა უნდა, დაუყოვნებლივ დაიდო ფსონი. ის ფსონს მოიგებდა, ინსპექტორი რომ არ მისულიყო იქ.
”არა, არა, ეს ფსონი ვერ ჩაითვლება”, – თქვა ინსპექტორმა – ეს თამაში არ არის სამართლიანი.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
გუშინ სამსახურიდან ცოტა ადრე დავბრუნდი. როგორც კი მაგიდასთან სავახშმოდ დავჯექი, საძინებელიდან რაღაცის დაცემის ხმა გავიგონე. მაშინვე ოთახში შევედი და იატაკზე ნამსხვრევებად ქცეული ძველი ლარნაკი დავინახე, რომელიც ჩემს მეუღლეს ძალიან უყვარს. ლარნაკი გატეხილი იყო. იმავე წამს ოთახიდან კაცი გამოიქცა. მას გავყევი. მაგრამ როგორც კი ქუჩაში გავედი, სათვალის ლინზები დამეორთქლა. ალბათ იცით რომ, ახლა ცივი საღამოები გვაქვს. გზა ამებნა და წავიქეცი, ქურდიც გამექცა. გთხოვთ, იპოვნოთ ის. მას ჩვენი ბინის გაქურდვა სურდა. გარდა ამისა, როგორ ავუხსნი ჩემს ცოლს – და ის დღეს მშობლებისგან ბრუნდება – რატომ არის მისი ლარნაკი გატეხილი?
-”მე ვერ გავიგე, რატომ გეშინიათ თქვენი ცოლის. თქვენ ცდილობთ შეცდომაში შემიყვანოთ, მაგრამ ბევრად უკეთესი იქნება, თუ მას უბრალოდ ეტყვით, როგორ მოხდა ეს ყველაფერი.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ინსპექტორმა სააღდგომო არდადეგები ოჯახთან ერთად გაატარა. და მოულოდნელად უბედურება – კვერცხი გაქრა. ნათელი ფერის სააღდგომო კვერცხი, რომელშიც ძვირადღირებული სამაჯური იყო მოთავსებული, სახლის ქალბატონის საჩუქარია. ოთახის დათვალიერების დროს მისაღებში შემოვიდა აჟიტირებული ბატონი ტომასი, დიასახლისის ძმა და თქვა შემდეგი:
”მთელი ამ ხნის განმავლობაში ვერანდაზე ვიყავი. შემთხვევით გარშემო მიმოვიხედე, დავინახე ჩემი ძმისშვილი ლუი, რომელიც მარტო იყო ოთახში და მაგიდასთან იდგა, მოულოდნელად შეხედა კარადის თავზე დადებულ კვერცხს, სკამზე ავიდა, აიღო ეს კვერცხი და ბაღში გაუჩინარდა. მას გავყევი, აი კვერცხის ნაჭუჭი, ბუჩქებში აღმოვაჩინე. “ლუი, სად მალავ სამაჯურს? თქვი, პატარა ყაჩაღო!”
განაწყენებულმა ბიჭმა განაცხადა, რომ მან არაფერი იცის. იგი მართლაც მარტო იყო ოთახში და ათვალიერებდა სხვადასხვა ფერებში შეღებილ კვერცხებს, მაგრამ მას კარადიდან არაფერი არ აუღია.
ინსპექტორმა კვერცხი კარადის თავზე დადო, სიტუაციის უკეთ წარმოსადგენად.
“უკეთესია ჰკითხოთ თქვენს პატივცემულ ბიძია ტომასს, დაგიბრუნებთ თუ არა იგი მოპარულ სამაჯურს”, – თქვა მოულოდნელად ინსპექტორმა.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
მობრძანდით ბატონო ინსპექტორო! რამდენიმე კვირის წინ ლატარიაში 10 000 ლარის ღირებულების შესანიშნავი სამოყვარულო ფილმის კამერა და პროექტორი მოვიგეთ. დღეს საღამოს, როდესაც გვეძინა, ისინი მოგვპარეს. იცით, ამის გვეშინოდა და ჩვენს მეზობელს ვთხოვეთ უსაფრთხოებისთვის კარზე საკეტის მიმაგრება. ჩვენი მეზობელი პროფესიით ხელოსანია და ამ საკითხში კარგად ერკვევა. მან გვირჩია ყველაზე საიმედო მოდელი და თავად დაგვიმაგრა ის. მაგრამ, სამწუხაროდ, არც ამან უშველა.
სხვა მეზობლებმა იცოდნენ თქვენი პრიზის შესახებ?
დიახ, რა თქმა უნდა, ჩვენი ზედა მეზობლები ჩვენსავით კინომოყვარულები არიან. მათ ვაჩვენეთ ჩვენი პრიზი.
დააზღვიეთ მოგებული ტექნიკა? – იკითხა ინსპექტორმა.
მოგებიდან მეორე დღესვე!
კარგი, ყველაფერი მესმის. მე იძულებული ვარ ვიმოქმედო კანონის შესაბამისად …
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
მრავალჯერ ნასამართლევი ჯონი მეტსახელად “ცალთვალა”, დააპატიმრეს ღამით წესრიგის კიდევ ერთი დარღვევის გამო. მეორე დილით, იმავე ქალაქში, საკუთარი ბინის სადარბაზოში, იპოვნეს ქვრივის, ქალობატონი ელისის ცხედარი. ინსპექტორმა „ცალთვალა“ დაკითხვაზე გამოიძახა.
-წინა ღამით მართლაც ვეწვიე ჩემს ზოგიერთ “კლიენტს”. – თქვა „ცალთვალამ“
-იყო თუ არა ქალბატონი ელისი თქვენი ერთ-ერთი “კლიენტი”? – იკითხა ინსპექტორმა
-მის სიკვდილს ჩემთან არანაირი კავშირი არ აქვს. – უპასუხა „ცალთვალამ“
-საიდან იცით ქალბატონის გარდაცვალების შესახებ? – იკითხა ინსპექტორმა
-ელისის სახლთან მოსვლისთანავე შევიხედე კარის საკეტის ხვრელში და დავინახე, რომ ის იატაკზე იწვა. ზარზე დავრეკე, მაგრამ კარს არავინ აღებდა. – უპასუხა „ცალთვალამ“
ქვრივის ბინის დათვალიერების შემდეგ, ინსპექტორმა ბრძანა „ცალთვალა“ დაეკავებინათ.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
რა მოხდა? – კითხა ინსპექტორმა მტირალ ქალს, რომელიც სანაპიროზე ირუჯებოდა, – გთხოვთ დაწყნარდი და ყველაფერი დეტალურად მომიყევით
თქვენთვის მარტივია ამის თქმა, – თქვა ქალმა ტირილით, – თქვენ ვერც კი წარმოიდგენთ, რამდენად ძვირფასია ეს სამაჯური ჩემთვის. აქ ყოველდღე მოვდივარ. დღეს სამაჯური მოვიხსენი, რომ ხელიც გამრუჯვოდა. სამაჯური წიგნზე დავდევი. შემთხვევით ჩამეძინა, როდესაც გავიღვიძე, სამაჯური აღარ იყო.
ინსპექტორი ვარნიკე ღრმა ფიქრებში იყო ჩაძირული: ქალის გარშემო ქვიშაზე არავის კვალი არ ჩანდა, გარდა თავად მსხვერპლის კვალისა. თითქოს აქ უცხოები არ იყვნენ. შესაბამისად, პლაჟის მუდმივი სტუმრებიდან მხოლოდ ერთს შეეძლო სამაჯურის მოპარვა. ინსპექტორმა მიმოიხედა და წამის შემდეგ მიხვდა, ვის შეეძლო ამის გაკეთება.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ეს შუადღისას მოხდა. ერთ-ერთ ფოტომაღაზიაში უამრავი მყიდველი დაგროვდა. მათ მხოლოდ ერთი გამყიდველი ემსახურებოდა. იმ მომენტში, როდესაც გამყიდველი უკან გაბრუნდა, ერთ-ერთმა მყიდველმა ღია ფანჯრიდან მშვიდად აიღო ძვირადღირებული კამერა. ქურდობა მხოლოდ საღამოს საათებში აღმოაჩინეს. ეჭვმიტანილები ქალაქის ყველა კუთხეში გაიფანტნენ. დიდი სირთულის მიუხედავად, ინსპექტორმა შეძლო იმ ადამიანის მოძებნა, რომელიც, მისი აზრით, ქურდი იყო. დაკითხვა მოხდა ინსპექტორის ოფისში. ბრალდებულმა კატეგორიულად უარყო დანაშაული და დაუყოვნებლივ წარმოადგინა უდავო ალიბი.
”ქურდობა, როგორც თქვენ ამბობთ, შუადღისას მოხდა. ზუსტად იმ დროს, ჩემი საცოლეს შევხვდი, ჩემს სიტყვებს ისიც დაადასტურებს. მასთან ერთად პარკში გავედი და რამდენიმე სურათი გადავიღე. აქ არის ერთი მათგანი. როგორც მოგეხსენებათ, მაღაზია და პარკი საკმაოდ დაშორებულია ერთმანეთისგან. ამ სურათის ნახვისას მარტივად დარწმუნდებით, რომ მე არ შემეძლო ქურდობის ჩადენა.“
და ამის მიუხედავად, მე უნდა დაგაკავოთ კამერის მოპარვაში ეჭვის გამო!
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ბატონო ინსპექტორ, არც კი წარმომიდგენია ვის შეიძლება მე –17 საუკუნის ჭიქა დასჭირდეს, მით უმეტეს, რომ მისი გაყიდვა შეუძლებელია. – ამ სიტყვებით მუზეუმის დირექტორი შეხვდა ინსპექტორს. – გუშინ ღამე მინა ადგილზე იყო. ჩემს შემდეგ უცხო ადამიანი არ შემოსულა ოთახში. კარები მე თვითონ ჩავკეტე. მილერები ასუფთავებდნენ მუზეუმს, ისინი უკვე დიდიხანია ჩვენთან მუშაობენ და რა თქმა უნდა, ყოველგვარი ეჭვის მიღმა არიან.
დიახ, ბატონო ინსპექტორო, საღამოს დასუფთავების დროს ყველაფერი რიგზე იყო, – თქვა მისტერ მილერმა.
ინსპექტორიერთი წუთით დაფიქრდა.
რამდენი ხნის წინ დაიწყეთ მუზეუმის იექსპონატების შეგროვება? – ჰკითხა მან უცებ ბატონ მილერს.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ზოოპარკის დახურვის დრო ახლოვდებოდა. უკანასკნელმა სტუმრებმა უკვე თანდათან დაიწყეს გასასვლელისკენ სვლა, როდესაც მოულოდნელად აღშფოთებული ტირილი გაისმა. ზოოპარკის ერთმა სტუმარმა, საშუალო ასაკის ქალბატონმა დაკარგა ჩანთა. მან შეძლო გაქცეული ქურდის ზურგის დანახვა. ინსპექტორი მაშინვე გაეკიდა ქურდს. მას შეუერთდა ერთ-ერთი ვიზიტორი, რომელმაც თქვა, რომ აქ ყველა შესასვლელი და გასასვლელი იცოდა. მათ ერთად დაათვალიერეს მთელი პარკი. დამნაშავე არსად იყო, თუმცა მას არ შეეძლო დაეტოვებინა პარკის ტერიტორია, მხოლოდ ცენტრალური გასავლელი იყო ღია, რომლიდანაც ვერავინ ვერ გავიდოდა.
ინსპექტორმა გაიფიქრა რომ მისი ასისტენტი ატყუებდა. იქნებ ის გამტაცებლის თანამონაწილეა და ახლა ცდილობს დამნაშავის დამარებას. მაგრამ მაშინვე ამ ფიქრმა მიატოვა, რადგან ერთმა გარემოებამ, რომელმაც მოულოდნელად მიიპყრო მისი ყურადღება, საშუალება მისცა მას ბოროტმოქმედი აღმოეჩინა.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ბოდიშს გიხდით შეწუხებითვის. – თქვა ინსპექტორმა, წყვილის ბინაში შესვლისას – დაახლოებით ოცი წუთის წინ თქვენს სახლთან მივდიოდი, როდესაც მოულოდნელად ამ მოქალაქეს ყვავილების ქოთანი დაეცა. მაშინვე ვერ მოვედი, რადგან მე მსხვერპლთან ერთად საავადმყოფოში წავედი, სადაც მას სახვევი გაუკეთეს. მაგრამ მე დავინახე, რომ ქოთანი თქვენი ფანჯრიდან გადმოვარდა.
სახლის მეპატრონეს სახე ოდნავ გაწითლდა.
”არა, შეცდით, ინსპექტორო, ეს შეუძლებელია, რადგან ჩვენი ფანჯრები დახურული იყო და ჩვენც 1 წუთია რაც სახლში მოვედით.
”თქვენ დიდი ხანია სახლში ხართ და თქვენთვის უკეთესი იქნება, თუ დაზარალებულს ახლავე გადაუხდით ჯარიმას”, – თქვა ინსპექტორმა ფიქრის შემდეგ.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
დამშვიდდით, გთხოვთ – უთხრა ინსპექტორმა აფორიაქებულ მოხუც ქალბატონს. – ძალიან მალე ვიპოვნით თქვენს საფულეს…
ინსპექტორმა მაღაზიის დირექტორს კარის დაკეტვა თხოვა, რომლის ოთახშიც საუბარი მიმდინარეობდა.
–ეს უკვე მეხუთე შემთხვევაა ამ კვირაში. ამიტომ ჩვენთან მოსვლა გთხოვეთ. – თქვა დირექტორმა
-მაღაზიის შესასვლელთან შევხვდი ჩემს ძველ ნაცნობს და ისიც მოვიწვიე. მაგრამ რას ვხედავ, თურმე ჩემი ეჭვები უსაფუძვლო იყო. მკლავი გტკივათ და ვერ ასრულებთ თქვენს, ასე ვთქვათ, მეორე სპეციალობასთან დაკავშირებულ მოვალეობებს. – მიმართა ინსპექტორმა მის მეგობარს.
მართალია, ინსპექტორო. როგორ შემიძლია სხვის ჯიბეში ვიძრომიალო მოტეხილი ხელით? ჩემი მარცხენა კი, როგორც თქვენ თვითონ იცით, დაბადებიდან ცუდად მუშაობს, ასე რომ გთხოვთ გამიშვით. ბევრი საქმე მაქვს, აქ დგომის დრო აღარ მაქვს.
“დამშვიდდით, დიდხანს დგომა აღარ მოგიწევთ”, – აღნიშნა ინსპექტორმა და პოლიციელს ანიშნა დაეკავებინა ის.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
“საშინელი უბედურება დატრიალდა, ინსპექტორო”, – თქვა მუზეუმის თანამშრომელმა. ”თქვენ ვერც კი წარმოიდგენთ, რამდენად აღშფოთებული ვარ. ყველაფერს რიგრიგობით მოგიყვებით. დღეს მუზეუმში დავრჩი, რომ გარკვეული საქმეები დამესრულებინა და ჩვენი ფინანსური საქმეები მომეწესრიგებინა. ამ მაგიდასთან ვიჯექი და მაგიდის ნათურის შუქზე ანგარიშებს ვათვალიერებდი, მოულოდნელად მარჯვენა მხარეს ჩრდილი დავინახე. ფანჯარა ღია იყო.
და თქვენ არანაირი ხმა არ გაგიგონიათ? –იკითხა ინსპექტორმა. – აბსოლუტურად არანაირი. – უპასუხა მუზეუმის თანამშრომელმა. – რადიო მქონდა ჩართული და გარდა ამისა, მე ჩემი საქმით ვიყავი გართული. ჩრდილს თვალი მოვაშორე და ფანჯარაში კაცი გადახტა. მაშინვე ჩავრთე შუქი და აღმოვაჩინე, რომ ყველაზე ღირებული მონეტების ორი ყუთი გაქრა. საშინელ მდგომარეობაში ვარ: ბოლოს და ბოლოს, ეს კოლექცია შეფასებულია 10 ათას მარკად.
“როგორ ფიქრობთ, მე ნამდვილად მჯერა თქვენი ტყუილის?” გაღიზიანებულმა ინსპექტორმა უპასუხა. ”არავის არასდროს მოვუტყუებივარ და არც თქვენ იქნებით პირველი.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ის აქ, ოფისში იპოვნეთ?
კიდიახ, ბატონო ინსპექტორო. ეს ყველაფერი საშინელებაა. ის ჩემი საუკეთესო მეგობარი იყო. იმასაც კი, რომ ის ჩემს საცოლეზე იყო შეყვარებული, ხელს არ შეუშლია ჩვენი მეგობრობისთვის. და უცებ ასეთი უბედურება…
რას იზამ! თქვენ ამტკიცებთ, რომ სახლში იმყოფებოდით ამ დროს?
მართლაც ასე იყო, ბატონო ინსპექტორო. მე ვიყავი სახლში. უცებ ტელეფონმა დარეკა. ვუპასუხე და ჩემი მეგობრის, ხმა გავიგე, რომელმის დახმარებას მთხოვდა. შემდეგ რაღაც ხმა გავიგონე, ვივარაუდე რომ ტელეფონის ყურმილი იატაკზე დავარდა, მაგრამ ტელეფონი ისევ მუშაობდა. ამრიგად, მომხდარის უნებლიე მოწმე გავხდი. ტელეფონი გავთიშე და მაშინვე, პოლიციას დავურეკე. ამის შემდეგ მაშინვე აქ მოვედი.
”შეიძლება ეს ყველაფერი სიმართლეს ჰგავს, მაგრამ თქვენი ჩვენება ყალბია და მე იძულებული ვარ დააპატიმროთ, როგორც მკვლელობაში ეჭვმიტანილი.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
კალიფორნიაში მუშაობის დროს, ინსპექტორს ადგილობრივმა პოლიციამ დახმარება სთხოვა.
იგი სასწრაფოდ გამოიძახეს ლოს ანჯელესის მახლობლად მდებარე აეროდრომზე. პოლიციის მიერ მოსმენილი სატელეფონო ზარიდან ცნობილი გახდა, რომ რეისი ალასკაზე კატასტროფით დასრულდება. ერთ-ერთი მგზავრი, რომელსაც თვითმკვლელობა სურს, თან წაიღებს ბომბს, რომელიც დიდ სიმაღლეზე აფეთქდება. ათობით ადამიანი გახდება კატასტროფის მსხვერპლი. ინსპექტორი ვარნიკე, რომელიც აეროდრომზე მივიდა, თვითმფრინავისკენ მიმავალ მგზავრებს ყურადღებით დააკვირდა. ახლახანს ავტობუსიდან ხუთი ადამიანი გამოვიდა.
დოკუმენტების ზედაპირული შემოწმების შემდეგ, ინსპექტორმა დააკავა ერთი მათგანი.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
საშიში კრიმინალი ციხიდან გაიქცა. დიდხანს ახერხებდა დამალვას, მაგრამ ბოლოს ინსპექტორი ლ.შ. მის კვალს დაადგა. ერთ სოფელში მას და მის თანამშრომელს უთხრეს, რომ მართლაც ვიღაც უცნობმა ადამიანმა 15 წუთის წინ გაიარა აქ და მინდვრისკენ გაემართა. როგორც ჩანს, ინსპექტორის მიერ გადაღებულ ფოტოსურათზე გამოსახულ პიროვნებას ჰგავს. მდევრები გაიქცნენ მითითებული მიმართულებით. ინსპექტორმა მინდორში დაინახა კაცი, რომელიც სელს ნამგლით ჭრიდა, ინსპექტორი შორიდან მიუბრუნდა მას:
გამარჯობა, ცოტა ხნის წინ აქ არ მაღალ, ფართო მხრებიან კაცს ხომ არ გაუვლია?
შესაძლოა, ზუსტად ვერ ვიტყვი. დრო არ მაქვს ყველა გამვლელს დავაკვირდე – უპასუხა მან. ინსპექტორის მიმართულებით არც შეუხედავს.
დიდი მადლობა! – იყვირა ინსპექტორმა და გაიქცა. მაგრამ მოულოდნელად გაჩერდა, სასწრაფოდ ამოიღო ჯიბიდან პისტოლეტი და მივარდა მამაკაცთან, რომელიც აგრძელებდა სელის ჭრას. – კინაღამ გამაცურა! ამჯერად, ძვირფასო, თქვენ ვერ შეძლებთ გაქცევას!
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
ინსპექტორის საკურორტო ქალაქში ყოფნის პირველ დღეს მოხდა უბედური შემთხვევა. ქალი ზღვის ნაპირიდან 200 მეტრში დამხრჩვალი იპოვნეს. ადგილობრივმა პოლიციელმა, ძალიან წინდახედულმა მამაკაცმა, ქალის ქმარი წყლიდან ამოსვლისთანავე დააკავა. მას ეჭვი ჰქონდა განზრახ მკვლელობაში.
”ჩვენ ღრმად გველთევზაზე სანადიროდ გავცურეთ”, – თქვა დაკავებულმა. – მე საკმაოდ მოშორებით ვიყავი ჩემი მეუღლისგან, როდესაც მოულოდნელად გავიგე მისი ყვირილი – „დამეხმარეთ!!!“. ვერ ვიტყვი, რა დაემართა მას: იყო ეს გულის შეტევა, თუ მას დაეწყო კრუნჩხვები. მისკენ მივცურე, თმაში ორივე ხელით ჩავეჭიდე და ნაპირისკენ გავცურე. მაგრამ ნაპირი ძალიან შორს იყო და უკვე ძალიან დაღლილს, ძალა აღარ შემრჩა ბოლომდე მამეცურა. თვითონაც არ მახსოვს როგორ გავუშვი ჩემს უბედურ მეუღლეს ხელი. მაშინვე იგი ქვასავით ჩაიძირა.
“არ მინდა ვთქვა, რომ თქვენი ცოლი დაახრჩვეთ”, – თქვა ინსპექტორმა, “მაგრამ ყველაფერი იმაზე მეტყველებს, რომ მას საერთოდ არ დაეხმარეთ. თქვენ მთლიანად შეგნებულად მიეცით მას ფსკერზე დაშვების უფლება და თქვენ არა მხოლოდ მარტივად გამოცურეთ ნაპირზე, არამედ კვლავ ცდილობთ წყლიდან მშრალად ამოსვლას.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
როგორ იქნა მოხვედით ინსპექტორო, – თქვა მიულერმა გახარებული ხმით – სწრაფად გამათავისუფლეთ. ჩემი ძალა უკვე იწურება. ამაღამ ვიღაც ბოროტმოქმედი შემოიჭრა ჩემს ბინაში, სკამზე მიმაბა და ჩემი ცოლის სამკაულები მოიპარა. მიუხედავად იმისა, რომ დაზღვევა გვაქვს, კარგი იქნება თუ დამნაშავეს იპოვნით, სანამ ჩემი ცოლი ამ ამბავს შეიტყობს. ის ამჟამად ქალაქგარეთაა წასული.
მომიყევით ყველაფერი, რაც შემდეგ მოხდა – უთხრა ინსპექტორმა და თან მიულერი გაათავისუფლა თოკებისგან.
საშინელება იყო, – წუწუნებდა მიულერი, – დრო ძალიან ნელა გადიოდა, შველას ვითხოვდი, მაგრამ ხმა ვერავის მივაწვდინე. გამთენიისას გავიგე, რომ ფოსტალიონმა გაზეთი შემოაცურა კარის ჭრილში. ყვირილი დავიწყე, ვეხვეწებოდი, პოლიცია გამომეძახებინა. როგორც ჩანს, მან მომხდარის შესახებ მან შეგატყობინათ და აი თქვენც მოხვედით.
ინსპექტორი დაფიქრდა და შემდეგ თქვა:
”იცით, მიულერ, როგორ ისჯება სადაზღვევო კომპანიის მოტყუების მცდელობა? სასჯელი დაგეკისრებათ არა მხოლოდ თქვენ, არამედ თქვენს მეუღლესაც. აშკარად მან მიგაბათ ასე ფრთხილად სკამზე. იგი, როგორც თქვენი თანამზრახველიწყლიდან მშრალი ვერ ამოვა!
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
სასტუმრო „Grune Tanne“- ში ყველაფერი მზად იყო შესანიშნავი მიღებისთვის. ოფიციანტი უკანასკნელად ჩავიდა სარდაფში და კიდევ ერთხელ შეამოწმა, ღვინო საკმარისად იყო თუ არა მომზადებული. და უცებ … ოჰ, საშინელება! ნახევარი ღვინის მარაგი აღარ არის.
ინსპექტორი, რომელიც ამ ქალაქში იმყოფებოდა, სასწრაფოდ მივიდა სასტუმროში და დაუყოვნებლად დაიწყო საქმის გამოძიება. მან სწრაფად გამოკითხა მიმტანები, მოახლეები, მზარეული და სასტუმროს ყველა სტუმარი, რომლებიც იქ იყვნენ.
მან განაგრძო ძებნა, ინსპექტორმა შეიხედა სასტუმროს ერთ ოთახში. იქ ორი კაცი ჭადრაკს თამაშობდა და აშკარად გაღიზიანებულები იყვნენ ინსპექტორის უცერემონიო შეჭრით. ისინი მოჭადრაკეები არიან უთხრეს ვარნიკეს და აქ ჩამოვიდნენ საჭადრაკო ტურნირზე, რომელიც რამდენიმე საათში დაიწყება. ტურნირის დაწყებამდე მათ გადაწყვიტეს საფუძვლიანად ევარჯიშათ და დილიდან არ დაუტოვებიათ ეს ოთახი.
ინსპექტორი ბოდიშის მოხდასა და წასვლას აპირებდა, როდესაც მოულოდნელად მისი ყურადღება მიიპყრო ერთმა დეტალმა, რომელიც ეჭვქვეშ აყენებს მოჭადრაკეების ჩვენებას.
მოგესალმებით, ბონუს დავალებები შესაძლებლობას გაძლევთ დააგროვოთ დამატებითი ვარსკვლავები.
დააკვირდით მოცემულ ინფორმაციას, აწარმოეთ გამოძიება და უპასუხეთ მოცემულ შეკითხვას:
– ზუსტად 2 056 მარკა გაქრა. თანხა ორჯერ გადავთვალე.
– ვის ეჭვობთ დანაშაულში?
– გულწრფელად რომ გითხრათ, არ ვიცი. – უპასუხა მოლარემ.
– მოგვიყევი რა მოხდა.
– ეს მოხდა შემდეგ გარემოებებში: ფული დავთვალე, უცებ ოთახში ნათურა გადაიწვა და სიბნელე ჩამოწვა. ნათურის გამოსაცვლელად სკამზე დავდექი. მძიმე დამწვრობისგან ფეხი დამიცდა და იატაკზე დავეცი. გარკვეული დროის განმავლობაში უგონო მდგომარეობაში ვიყავი და როცა გონს მოვედი დავინახე მთელი ეს არეულობა. ფული გაქრა. ტელეფონით, დაცვას შევატყობინე მომხდარის შესახებ. ეს, ალბათ, ის არის, რისი თქმაც შემიძლია.
– მე შენ ფულის მოპარვაში გადანაშაულებ! ყველაფერი, რაც ითქვა, ფანტასტიკის ჟანრია! რადგან…
yuradReba! Tu gsurT daagrovoT meti bonus varskvlavi, amisaTvis saukeTeso saSualebaa CaataroT onlain gamokiTxva Temaze “bulingi”.
kvleva unda Seiqmnas GGGGoogle Drive-s meSveobiT.
gamokiTxeT minimum 100 respodenti (gadaugzavneT kiTxvari), gaakeTeT monacemebis Sejameba da analizi. angariSis specialur formaSi mokled CawereT ra Sedegebi AaCvena kvlevam!
kvlevis Sesrulebis Semdeg aucileblad SeavseT angariSis forma da gadmogvigzavneT.
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 7 varskvlavs!
saukeTeso kvlevebs ixilavs yvela!
gisurvebT warmatebas!
yvelas visac magari blogis dawera SegiZliaT, gaqvT SesaZlebloba Tqvens gunds damatebiTi varskvlavi moutanoT.
dawereT blogi Temaze “bulingi”!
ra gsmeniaT am Temaze? ra ambebi (magaliTebi) iciT? ras fiqrobT, rogor SeiZleba
bulingTan brZola? ras urCevdiT Tqvens Tanatolebs? blogis teqsti ar unda iyos 150 sityvaze naklebi. ecadeT Zalian didi teqstic ar gamogivideT.
vaSaa! Cven QTqven damxmare saSualeba mogimzadeT, imisaTvis rom Tqveni blogi saintereso gamovides. CamotvirTeT damxmare masala kategoriaSi “daxmareba”.
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 2 varskvlavs!
saukeTeso blogs waikiTxavs yvela!
gisurvebYT warmatebebs!
შეხვედრის თემა:
შეხვედრის თემა იყო კიბერდანაშაული. ეს თემა ავირჩიეთ, რადგან დღეს-დღეობით ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური და პრობლემური საკითხი სწორედ კიბერდანაშაული და კიბერთავდასხმებია. ვებინარში ჩაერთო მონაწილეთა 60%. ჩვენდა გასაკვირად ბავშვებს საკმაო ინფორმაცია ქონდათ კიბერდანაშაულის შესახებ, მაგრამ არ იცოდნენ როგორ აერიდებინათ თავი მისგან. ბავშვებს გავაცანით რამოდენიმე შემთხვევა და ვასწავლეთ როგორ უნდა აერიდებინათ თვი კიბერთვდასხმისგან. ამავდროულად გასაკვირი იყო ის რომ მიუხედავად მათი ინფორმაციისა კიბერდანაშაულის შესახებ, მაინც ქონდათ ჩადენილი კიბერდანაშაული, რომელიც საბედნიეროდ არა განძრახ, არამედ გაუცნობიერებლად ჩაიდინეს..
დაგეხმარათ თუ არა სამართალდამცავი ან მასწავლებელი სემინარის ორგანიზების პროცესში? თუ კი, როგორ?
დიახ, ჩვენ გუნდს დაეხმარა მასწავლებელი სემინარის ორგანიზებაში და მონაწილეთა მობილიზებაში.
შეხვედრის თემა:
ჩვენა გინდა “მოცეკვავე კაცუნება” გადაწყვიტა, რომ ვებინარი ჩაეტარებინა თემაზე: “ტრეფიკინგი”. ეს თემა იმიტომ ავირჩიეთ, რომ ვფიქრობთ აქტუალური თემაა, ამასთან ერთად ახალგაზრდები ხშირად არიან ტრეფიკინგის მსხვერპლნი. ისინი უნდა იყვნენ ინფორმირებულები ამ თემასთან დაკავშირებით, რადგანაც უმეტესად მათი არაინფორმირებულობა იწვევს ამ პრობლემის გაღრმავებას. მე, გიორგი ლომიძემ, გუნდის ერთ-ერთმა წევრმა წარვადგინე პრეზენტაცია და ვეცადე ბავშვებისთვის უფრო მეტად გასაგებ ენაზე და მარტივად გადამეცა და მიმეტანა ეს თემა. პრეზენტაციის მიმდინარეობის დროს, იყო კავშირიც და უკუკავშირიც. ბავშვები აქტიურად იყვნენ ჩართულები და ყველა დასმულ კითხვაზე, იმდენად კარგად პასუხობდნენ, რომ მცირედის დამატება მიწევდა. ასევე მოვიფიქრე “კაზუსები”, რამაც უფრო დიდი ინტერესი და ჩართულობა გამოიწვია, კაზუს დიდი გამოხმაურება მოჰყვა. ასევე მოჰყვა დისკუსია, რამაც გამაოცა. იყო ბავშვების არგუმენტები, იმდენად სწორი და საღი არგუმენტები, რომ აღფრთოვანებული დავრჩი. ბავშვები სწორად ხვდებოდნენ იმ პრობლემას რა პრობლემაცაა “ტრეფიკინგი”. ბავშვებისგან იყო დასმული კითხვები, რაზეც ვფიქრობ ამომწურავი პასუხები გავეცი და ეს თვითონ ბავშვებმაც დაადასტურეს. ყველაფერ ამასთან, ბავშვები თავის აზრს გამოთქვამდნენ ღიად და არ იზღუდებობდნენ სხვადასხვა წესებით. თუ რომელიმე ბავშვი ვერ ჩამოაყალიბებდა თავის არგუმენტს, ვეხმარებოდი და ვაძლევდი საშუალებას რომ სხვა მსმენელთათვის გასაგები ყოფილიყო. ასევე აღსანიშნავია, ბავშვების დისციპლინა, რამაც დიდი როლი ითამაშა პრეზენტაციის სრულფასოვნად ჩატარებაში. ბავშვები აცდიდნენ ერთმანეთს საუბარს და ერთმანეთის აზრს პატივს სცემდნენ, აქედან გამომდინარე მათი აზრებიც ემთხვეოდა ერთმანეთს და ამით ძალიან გახარებული დავრჩი, რადგანაც ყველა ზუსტად იმ დეტალებს მეუბნებოდა, რაც საჭირო იყო. ბოლოს კი გადავწყვიტე, რომ ბავშვებს შეეფასებინათ ტრენინგი და ტრენერი. მათგან კი დადებითი ემოცია და დადებითი კომენტარები მივიღე. მათი თქმით ეს ტრენინგი მათ დაეხმარება სამომავლოდ თავი დაიცვან ნებისმიერი ტიპის ტრეფიკინგისგან. მეც აღფრთივანებული და მადლობელეი ვარ მათი ასეთი ჩართულობით და გულწრფელობით.
დაგეხმარათ თუ არა სამართალდამცავი ან მასწავლებელი სემინარის ორგანიზების პროცესში? თუ კი, როგორ?
მასწავლებელმა პრეზენტაციის ჩატარებამდე მოგვცა რამდენიმე რჩევა და რაღათქმაუნდა ეს რჩევები გავითვალისწინეთ და ძალიან კარგი შედეგიც მივიღეთ.
წევრების მიერ შესრულებული სამუშაოები: ამ კვირის განმავლობაში ჩემი გუნდი მუშაობდა ბოლო მეექვსე დავალებაზე.ჩავიწერეთ კარაოკე სიმღერა და ასევე ვახერხებდით კონკურსზე წარდგენილი ბონუს დავალება “ვებინარის” გავრცელებას მოსაწონებლად.
სირთულეები: სირთულეები არ გვქონია.თუ არ ჩავთვლით ინტერნეტის ხარვეზებს.
მიღწევები: ეს ჩემი ბოლო პატაკია! ბოლო შანსი რომ მოგიყვეთ იმ გამოცდილების,ემოციების შესახებ რომელიც “სამართალდამცავ 2”-ში მივიღეთ. ყოველდღიური მუშაობა, საინტერესო იდეები, რეალური ფაქტები რომელსაც უმნიშვნელოდ ვთვლიდი პროექტში მონაწილეობის დაწყებამდე. ახალი საინტერესო ურთიერთობები .კიბერ დანაშაულთან ბრძოლის მნიშვნელოვანი გამოცდილება. და ეს ყველაფერი არაა. “სამართალდამცავმა 2 ” რეალურად უფრო მეტი გვაჩუქა ვიდრე ჩანს. ჩემი გუნდისთვის ეს არ იყო მხოლოდ საინტერესო პროექტი. ეს ჩვენი ძალების,მიზნების, მოტივაციის დემონტირება იყო. გარკვეული კომპლექსების ჩამოშორება. სტრატეგიული ნაბიჯების დასახვა, დღის წესრიგის დადგენა. და რაც მთავარია გუნდური მუშაობა. როგორც ჩვენმა სამართალდამცავმა (ბატონმა ლევანმა ) ზოგადი მსჯელობის დროს ჩვენთან აღნიშნა. “ადამიანს აქვს გუნდურობისკენ მიდრეკილება” ჩვენ კი ამ მიდრეკილების ძალიან კარგი მაგალითი გავხდით მითუმეტეს ამ ბოლო დღეების განმავლობაში როცა ყველაფერი დასასრულს უახლოვდება.ყველა გუნდი იბრძვის ათეულში მოხვედრისთვის.დიდი შანსია გუნდურობის დაკარგვის,ერთმანეთში კომპლიქტების ჩამოყალიბების და ურთიერთობების გაცივების. თუმცა ჩვენი გუნდი ნამდვილად გამორჩეულია. იმაზე მეტი გუნდურობა,მეტი მოტივაცია გვაქვს ვიდრე თამაშის დასაწყისში გვქონდა.. ბოლო დავალებები უფრო შეჯამება იყო ჩვენი ნასწავლის. დავრწმუნდით რომ მხოლოდ განმარტების სწავლა ვერ დაგვეხმარება კიბერდანაშაულისგან თავის დაცვაში.. დავალებასთან ერთად ვმუშაობდით კონკურსზეც სადაც ჩვენი ჩატარებული “ვებინარი ” იყო გატანილი. ჩვენს ახლობლებს,მეგობრებს ნათესავებს.თითქმის ყველას ვინც კი Facebook-ის აპლიკაციას იყენებს.ვუზიარებდით ლიკნს და ლაკონურად მოვუთხრობდით ჩვენი მიზნების შესახებ. ისინიც ინტერსედებოდნენ და მოითხოვდნენ რაც შეიძლება მეტი მოგვეთხრო პროექტზე. წარმატებებს გვისურვებდნენ და ჩვენი თხოვნით ლინკს საკუთარ მეგობრებს უგზავნიდნენ.. მიუხედავად იმისა რომ ყოველ მათგანთან მიმოწერა ძალიან საინტერესო იყო ჩვენთვის.მაინც დიდ სირთულეს წავაწყდი როგორ წარმომეჩინა მათთვის პროექტის ნამდვილი სახე და დაგვეინტერესებია ისინი ჩვენი პროექტით ბევრ მათგანს გაუჩნდა იმის სურვილი რომ თუ კიდევ ჩავატარებდით ვებინარს დიდი სიამოვნებით შემოგვიერთდებოდნენ. ზოგიერთმა მათგანმა პროექტში მონაწილეობის მიღებაც კი მოისურვა ჩემი მთავარი გზავნილი თქვენთან მიუხედავად იმისა რომ თამმში შეიძლება ვერ გამივაჯვოთ, თამაშის დაწყებიდანვე თავს მაინც გამარჯვებულად ვგრძნობ რადგან მე მქონდა იმის საშუალება მემუშავა საინტერესო და სასიამოვნო ადამიანებთან მადლობა მათ რომ დამანახეს “გუნდურობის” საუკეთესო მხარეები.და მადლობა თქვენ ამ პროექტისათვის
წევრების მიერ შესრულებული სამუშაოები: მიუხდავად იმისა რომ თამაშის დასასრული ახლოვდება ის მაინც აზარტულია ჩვენთვის. ბოლო კვირაა და ჩვენი გუნდი კვლავ კონცენტრირდება მოხაზულ გეგმაზე, ერთმანეთის მხარდაჭერაზე და ერთობლივ საქმეში წვლილის შეტანაზე. ჩვენ საერთო მიზანი გვაქვს და ქოლექტიურად ვაგებთ მასზე პასუხს. ჩვენთან ორგანიზებულად მიმდინარეობს პროცესები და ამიტომაც გვაქვს ერთმანეთთან გამომუშავებული ჯანსაღი კომუნიკაცია. ჩვენ, ინდივიდებს, ყველას ერთად შეგვიძლია თვისობრივად აბსოლუტურად განსხვავებული და გაცილებით უკეთესი შედეგების მიღწევა. ამ კვირაში იყო პირველი პრეზენტაცია. მიუხედავად იმისა რომ ეს ყველაფერი მოხდა დისტანციურად და ონლაინ რეჟიმით, საკმაოდ ნაყოფიერი აღმოჩნდა ჩვენთვის და დამსწრეებისათვის. დროის მენეჯმენტი სწორად გავთვალეთ. ყველაფერი დავალაგეთ თანმიმდევრობით და შემდეგ მოქმედება დავიწყეთ. შევიმუშავეთ საბოლოო სტრატეგია, საბოლოო გეგმა, რომელიც ჩვენთვის პირველ ადგილზე დგას.
სირთულეები: სისტემატიურად მივყვებით პროექტს და მისი წესებით ვთამაშობთ, მაგრამ სირთულეს თავი არ უჩენია. ალბათ ზედმეტად ერთნი ვართ იმისათვის, რომ სირთულემ გვძლიოს და რამე დაგვაკლოს.
მიღწევები: მიღწევებზე ბევრის თქმა შემიძლია. პირველ რიგში ხაზს გავუსვამ იმას, რომ რამოდენიმე ადამიანთა ერთობლიობას გუნდი არ ჰქვია, მას თავისი თავისებურებები და პერსპექტიული მნიშვნელობით ახასიათებენ. ჩვენ მივაღწიეთ იმას, რომ შეგვექმნა გუნდი. გუნდმა შეგვიქმნა სამუშაო გარემო. ჩვენ ყველა ვებინარზე თუ კონფერენციაზე აქტიურობის მაღალი მაჩვენებელი დავდეთ, რომელმაც საკმაოდ კარგი შედეგი მოგვცა. ჩვენი ძლიერი მხარეები წარმოვაჩინეთ და ერთმანეთს სუსტი მხარეების აღმოფხვრაში დავეხმარეთ. საბოლოოდ კი უფრო მეტად ქმედითუნარიანები გავხდით, უფრო პერსპექტიულები, უფრო განვავრცეთ ხედვა და სულ წინ და წინ მივიწევთ. ყველა ვიმსახურებთ პროექტში რაღაც ადგილს. ვფიქრობ, ასეთი გუნდურობა თავად მიღწევაა, მაგრამ ამ გუნდს კიდევ უფრო მეტის მიღწევა შეუძლია. ბოლო დღემდე
წევრების მიერ შესრულებული სამუშაოები: და დადგა ეს დროც! უკანასკნელი პატაკი! ამ კვირის განმავლობაში ჩემმა გუნდმა აქტიურად იმუშავა კარაოკეზე და ჩაწერა ვიდეო, ასევე დავიწყეთ მუშაობა უკანასკნელ ბონუს დავალებაზე – ონლაინ ფლეშმობზე. ჩვეულებისამებრ შევასრულეთ ორი დავალება, რომელთაგან პირველზეც ნამდვილად დიდი მუშაობა გავწიეთ, ვიკამათეთ, ვიმსჯელეთ, განვიხილეთ სხვადასხვა ვარიანტები და საბოლოდ სწორ პასუხამდეც მივედით. მეორე დავალებას რაც შეეხება მისი სირთულე ახლოსაც ვერ მივა პირველის სირთულესთან; ყველამ ერთად და ერთხმად დავაფიქსირეთ სწორი პასუხი. თუ შეიძლება რომ ეს სამუშაოებში ჩაითვალოს, გეტყვით რომ ამ კვირის განმავლობაში გუნდი ფიზიკურად შევკრიბე, რათა მათთვის დამსახურებული საჩუქრები გადამეცა… ეს შეკრება ძალიან კარგად აისახა თითოეულ ჩვენგანზე, მოგვეცა მეტი სტიმული და უკვე განახლებული ძალებით შევუდექით ფლეშმობზე მუშაობას… ყველას ძალიან მოეწონა საჩუქრები, ისევე როგორც მე; ამისთვის დიდი მადლობა თქვენ!
სირთულეები: სიამაყით მინდა გითხრათ, რომ ამ კვირის განმავლობაში არანაირი სირთულე არ გვქონია; ვთვლი რომ აქტიური მსჯელობა კითხვაზე სირთულე არ არის; ეს უბრალოდ თამაშის ნაწილია. ყველაფერი ძალიან კარგად მიდის, მე ძალიან კმაყოფილი ვარ გუნდის მუშაობით! ნამდვილად მეამაყება, რომ მათი კაპიტანი ვარ!
მიღწევები: რას მივაღწიეთ? აი, უკვე პროქტის ბოლოს ვუახლოვდებით და ჯერ ისევ არ შემიძლია დავასახელო ჩვენი მთავარი მიღწევა, დარწმუნებით. ძალიან დიდი შედეგად მივიჩნევ იმ ცოდნას რომელიც ამ გასაოცარმა პროექტმა შეგვძინა არამარტო ჩვენ, არამედ ჩვენს მეგობრებს; მაგრამ ალბათ ამაზე უფრო მნიშვნელოვანი რაღაცეებიც არსებობს – მეგობრობა, ურთიერთპატივისცემა, დახმარება – იყო დრო როცა ჩვენ დაგვეხმარნენ, და დადგა დრო როცა მე გავუწოდე სხვას დახმარების ხელი… რაც მთავარია სრულიად უცხო ადამიანს… ვფიქრობ პროექტთან დაკავშირებული თითოეული ადამიანი ჩემთვის ყოველთვის კარგ მოგონებად დარჩება, მიუხედავად იმისა ვიცნობ თუ არა ყველა მათგანს. ამ პროექტმა რაღაც მაგიური ძალიათ გაგვაერთიანა, მართალია ჩემი გუნდის წევრები ჩემი ნაცნობები და ზოგი კარგი მეგობარიც არის, მაგრამ „სამართალდამცავი 2“ -ის შემდეგ ჩვენ ერთმანეთისთის იმაზე მეტნი გავხდით ვიდრე უბრალოდ მეგობრები, ამას გუნდიც არ ქვია, თითქოს ერთ ოჯახად ვიქეცით. ერთმანეთის უკვე უსიტყვოდ გვესმის; რა უნდა იყოს ამაზე მნიშვნელოვანი? თეორიული ცოდნა ? გამოცდილება ? კვლევების ჩატარება ? თუ ვიდეორგოლების აწყობა ? ან იქნებ ყველაფერი ეს ერთად ქმნის სწორედ იმ ურთიერთობას რაც ჩვენ, სამართალდამცავებს ჩამოგიყალიბდა… ვინ იცის? ერთადერთი რაც შემიძლია დანამდვილებით გითხრათ არის ის რომ ეს ყველაფერი თქვენი და „სამართალდამცავი 2“ -ის დამსახურებაა. #მადლობათქვენ! შეიძლება უკანასკნელი პატაკის კვალობაზე მოკლეა, მაგრამ მინდა იცოდეთ რომ ჩვენს გულებში ამაზე გაცილებით მეტი არის დამალული, ის რასაც სიტყვებით ვერასოდეს გადმოგცემთ! <3
რა ასაკობრივი ზღვარი გამოკითხეთ?
13-25
რამდენი იყო აქედან გოგო და რამდენი ბიჭი?
გოგო – 62, ბიჭი – 38.
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტია ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
ინფორმირებული არის – 58%.
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტი არ არის ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
არ არის ინფორმირებული – 42%.
კვლევის ანალიზი: აღწერეთ რა შედეგი აჩვენა კვლევამ და როგორ შეაჯამებდით აღნიშნულ მონაცემებს
პირველ რიგში ავღნიშნავ, რომ გამოვკითხეთ 100 ადამიანი. შედეგები სახარბიელო არ ყოფილა, მიუხედავად იმისა, რომ არაინფორმირებულთა პროცენტული მაჩვენებელი ინფორმირებულებზე დაბალია, ეს მაჩვენებელი მაინც დიდია. დეტალურად გავეცანი თითოეულ კვლევას, უმეტესმა მათგანმა იცის კიბერდანაშაულის განმარტება, უმეტესმა იცის მისი მნიშვნელობაც, მაგრამ მის წინააღმდეგ საბრძოლველი გზები მხოლოდ მცირეოდენმა მათგანმა იცის, რაც ჩემი აზრით, დიდ პრობლემას წარმოადგენს და დიდი საფრთხის წინაშე აყენებს თითოეულ მათგანს.აღსანიშნავია ისიც, რომ უმეტესი მათგანი არ ყოფილა კიბერ დანაშაულის მსხვერპლი, ხოლო, რომლებიც ამ პრობლემებზე საუბრობენ, ამბობენ, რომ ისინი მომსწრე გამხდარან მეგობრის საფრთხეში ჩავარდნის. უმეტესად აღინიშნებოდა სხვადასხვა პირად აქაუნთებზე წვდომის მოპოვება, საბანკო ბარათის მონაცემების მოპოვება და თანხის მოპარვა, უცხო საიტიდან გარკვეული მცდელობა საბანკო ბარათის მონაცემების მოპოვების, სხვის სოციალურ ქსელზე წვდომის მოპოვება, ფოტოსურათების, პირადი ინფორმაციის გასაჯაროვება, ამავე გზით ფულის გამოძალვა და ასე შემდეგ. ის კატეგორია, რომლებმაც მეტნაკლებად იციან ასეთი საფრთხისაგან თავის დაცვა, ამბობენ: მუდმივად განვაახლოთ დაცვის სისტემა, სანამ გავივლიდეთ ავტორიზაციას ამა თუ იმ საიტზე, დავრწმუნდეთ მის ავთენტურობაში. ყოველთვის შევარჩიოთ ძლიერი კოდი და რა თქმა უნდა მათ იციან, რომ აღნიშნული ფაქტის აღმოჩენის შემთხვევაში უნდა მიმართონ სათანადო ზომებს და დაუკავშირდნენ შესაბამის სამსახურს – პოლიციას. ამ შედეგების მიხედვით, ჩემი ანალიზი ასეთია: არსებობს უამრავი ახალგაზრდა და არა მხოლოდ ისინი, რომლებიც საერთოდ არ ფლობენ მათთვის სასიცოცხლოდ საჭირო ინფორმაციას, რაც ნამდვილად არ არის კარგის მომასწავლებელი. რაც უფრო იხვეწება კომპიუტერული ტექნოლოგიები, კომპიუტერული პროგრამები, მით უფროდაუფრო იხვეწება კიბერ დანაშაულის ჩადენის გზებიც. ხალხის არაინფორმაციულობა კი პირდაპირ მოქმედებს ამ საკითხზე და ხელს უწყობს დამნაშავეს ამა თუ იმ დანაშაული ჩადენაში. ამისათვის საჭიროა დავიხმაროთ სხვადასხვა მექანიზმები, სხვადასხვა იდეები, რაც გამოიწვევს საზოგადოების დაინტერესებას და ინფორმაციულობის გაზრდას. ამით შევძლებთ შევამციროთ საფრთხის რისკი, რაც ყველასათვის მნიშვნელოვანია. პირადად ჩვენთვის კი პროექტი “სამართალდამცავი” არის ამ ინფორმაციის მიღების წყარო და მასში მონაწილეობა თითოეული ჩვენთაგანისთვის არის ერთ-ერთი საუკეთესო წინ გადადგმული ნაბიჯი ჩვენს ცხოვრებაში.
რა ასაკობრივი ზღვარი გამოკითხეთ?
გამოკითხულთა ასაკობრივი ზღავრი იყო 10 წლიდან 43 წლამდე
რამდენი იყო აქედან გოგო და რამდენი ბიჭი?
51 (46.8%) მამრობითი სქესის წარმომადგენელი; 58 (53.2%) მდედრობითი სქესის წარმომადგენელი
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტია ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
გამოკითხული საზოგადოების 72.5% ფლობს ინფორმაციას კიბერდანაშაულის შესახებ
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტი არ არის ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
გამოკითხულთა 12.4% არ არის ინფორმირებული ამ საკითხთან დაკავშირებით
კვლევის ანალიზი: აღწერეთ რა შედეგი აჩვენა კვლევამ და როგორ შეაჯამებდით აღნიშნულ მონაცემებს
XXI საუკუნე თანამედროვე ტექნოლოგიების ეპოქაა. დღესდღეობით თანამედროვე ტექნოლოგიები ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. აღსანიშნავია ისიც, რომ დროთა განმავლობაში მათი მომხმარებელთა რაოდენობაც იმატებს. თუმცა, ამ ტექნოლოგიების მოხმარება დაკავშირებულია ისეთ საფრთხეებთან, როგორიცაა მაგალითად კიბერდანაშაული. ჩვენ ჩავატარეთ კვლევა, რომლის მიზანი იყო საზოგადოების ცნობიერების გამოკვლევა კიბერდანაშაულის საკითხის შესახებ, რომელაც გლობალური ფორმა აქვს მიღებული. ჩვენს მიერ ჩატრებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ გამოკითხულთა უმეტესობამ იცის თუ რას ნიშნავს კიბერდანაშაულის მცნება , თუმცა აღმოჩნდა, რომ მათ შორის რამდენიმე ადამიანი არ არის ინფორმირებული იმ დამხმარე მექანიზმების შესახებ, რომელთა საშუალებითაც შეგვიძლია თავიდან ავირიდოთ კიბერდანაშაული. კვლევამ გვიჩვენა, რომ გამოკითხულთა 17,4% ყოფილა კიბერდანაშაულის მსხვერპლი, მათი ასაკობრივი შუალედი კი 10-13 წელს შეადგენდა. ეს ყველაფერი მათი არაინფორმირებულობის შედეგად არის გამოწვეული. იმისათვის, რომ კიბერდანაშაულის მსხვერპლთა რიცხვი შევამციროთ, აუცილებელია ისეთი ღონისძიებების ჩატარება, რომელთა საშუალებითაც მოსწავლეები ადრეული ასაკიდან გაეცნობიან ტექნოლოგიების უსაფრთხო მოხმარებას. ამისთვის კი ძალიან კარგი საშუალებაა სხვადასხვა ორგანიზაციებისა თუ კლუბების მიერ ამომწურავი ინფორმაციის შემცველი სემინარები. ვფიქრობ, ბევრი დამეთანხმება იმაში, რომ ამ საშუალებით შევძლებთ ამ პრობლემის აღმოფხვრას.
სოციალურ ქსელებში,რომ მოზარდების მიმართ კიბერჩაგვრა,იგივე ბულინგი მიმდინარეობს ახალი ამბავი არ არის. ამიტომ ყოველგვარი შესავლის გარეშე მინდა გიამბოთ ამბავი,რომელიც ჩემს მეგობარ გ.კ.-ს გადახდა.
მე და გ.კ. დიდი ხანია მეგობრები ვართ. ერთმანეთს ძალიან კარგად ვიცნობთ. ერთად ყოველთვის დიდ დროს ვატარებდით. თითქმის ერთად ვცხოვრობდით. ჩვენი ოჯახებიც ერთმანეთთან ძალიან ახლოს იყვნენ, ამიტომაც ჩვენ ყველას, ერთმანეთთან უშუალო და თავისუფალი ურთიერთობა გვქონდა. გ.კ სკოლაში ბეჯითი მოსწავლე იყო. თითქმის არასდროს აცდენდა გაკვეთილებს. ერთ დღეს, სკოლაში დამაგვიანდა. კლასში შევედი, მასწავლებელს ბოდიში მოვუხადე დაგვიანებისთვის და, როცა ჩემი ადგილის დასაკავებლად წავედი, კლასს თვალი მოვავლე, გ.კ. ვერ დავინახე. ძალიან გამიკვირდა, რადგან გაცდენის შემთხვევაში ყოველთვის ვიცოდი ხოლმე მიზეზი.
ერთი სული მქონდა, როდის დამთავრდებოდა გაკვეთილი, რომ დამერეკა გ.კ.-სთვის და გამეგო, თუ რატომ გააცდინა გაკვეთილები. დრო ძალიან ნელა გადიოდა, გაკვეთილს ვერც ვუსმენდი, გამუდმებით გ.კ.-ზე მეფიქრებოდა, ასეთი რამ მას არ სჩვევია. გაკვეთილის შემდეგ დავურეკე, მაგრამ არ მიპასუხა. ამან უფრო დამაეჭვა და ამაფორიაქა. მივწერე, მაგრამ არც წერილზე არ მიპასუხა. ამიტომ გ.კ.-ს დედას დავურეკე. უჩვეულო ხმით მიპასუხა და მითხრა, რომ გ.კ. თავს შეუძლოდ გრძნობდა და ამიტომ არ მოვიდა სკოლაში. ვცდილობდი ამ პასუხით დავკმაყოფილებულიყავი, მაგრამ არაფრით არ გამომდიოდა. სკოლის შემდეგ სახლში მივაკითხე. კარი გ.კ.-ს ძმამ გამიღო. მე გ.კ.-ს ოთახში შევედი და მოვიკითხე. გ.კ ავადაც მინახავს, მაგრამ ასე მოკლედ და უემოციოდ არასდროს გაუცია ჩემთვის პასუხი. ვფიქროდი,იქნებ ახლა ბევრად უფრო ცუდად არის, ვიდრე ადრე ყოფილამეთქი, მაგრამ ის თვალებში არ მიყურებდა და თითქოს შიში უკრთოდა სახეზე. არ მინდოდა იმ დღეს ძალიან შემეწუხებინა კითხვებით, ამიტომ მისგან ადრე წამოვედი და გზაში გამუდმებით მისი სახე მედგა თვალწინ.
ასე გაგრძელდა კიდევ სამი დღე. გ.კ-ს ძმამ მითხრა, რომ ოჯახის წევრებს თავს არიდებდა, კარგად არ ეძინა და არც ნორმალურად იკვებებოდა. ოჯახი ფიქრობდა ფსიქოლოგისთვის მიემართათ, მაგრამ გ.კ.-ს ამაზე აგრესიული რეაქცია ჰქონდა, ამიტომ მშობლებმა თავი შეიკავეს ფსიქოლოგთან კონსულტაციისგან. ერთ დღესაც, სკოლის შემდეგ ისევ მივაკითხე გ.კ.-ს. ამ ჯერად არ ვაპირებდი უკან დახევას და მიუხედავად მისი შეცვლილი ხასიათისა და მანერისა, მაინც ვცადე დამეწყო საუბარი. ისევ მოკლედ მპასუხობდა, ხშირად ტელეფონს დაჰყურებდა.ვცდილობდი არ შემემჩნია და შუა საუბრისას დავინახე შეტყობინება მოუვიდა. შეკრთა, მზერა ვერ გამისწორა, ხელები ერთმანეთზე გადააჯაჭვა და თითებს იფშვნეტდა. საკმაოდ აღელვებული და შეშფოთებული ჩანდა. მიკვირდა ამდენი ხანი ჩუმად როგორ ძლებდა და, როცა შეამჩნია ჩემი დაჟინებული მზერა მის ჟესტებზე, ხმამაღლა ატირდა. ავიღე მისი ტელეფონი და სწორედ აქ აღმოვაჩინე გ.კ.-ს ასეთი ქცევის მიზეზი. ვიღაც, სრულიად უცნობი ადამიანი, დაფარული ნომრით, საშინელ შეტყობინებებს სწერდა. აღმოჩნდა,რომ ამ პიროვნებასთან რამდენიმე კვირის ურთიერთობა ჰქონდა დამყარებული ვირტუალურად. კიბერდამნაშავის მჩაგვრელი და მუქარით სავსე სიტყვებიდან გამომდინარე, შეშინებულმა გ.კ.-მ რამდენიმე პირადული ფოტო თავისი ხელით გაუგზავნა. ამის შემდეგ, ის შანტაჟზე გადავიდა და დროთა განმავლობაში შეტყობინებებით ცდილობდა დაეკნინებინა გ.კ. გ.კ. მიხვდა, რა შეცდომაც დაუშვა და ამიტომ ჩაიკეტა საკუთარ თავში, მას რცხვენოდა თავისი საქციელის და არ იცოდა როგორ მოქცეულიყო.
ვთხოვე დაეიგნორებინა და დაებლოკა ეს ადამიანი. ვუთხარი,რომ მას შეეძლო გამხდარიყო გმირი, თუ ის ხმას ამოიღებდა და შეძლებდა სხვა ბევრი მოზარდის გადარჩენას, რომლებიც ასევე შესაძლებელია კიბერბულინგის მსხვერპლი გამხდარიყვნენ. ავუხსენი, რომ თუ ამ ამბის შესახებ სამართალდამცავებს შეატყობინებდა, შეძლებდნენ კიბერდამნაშავის პოვნას და დასჯას. რამდენიმე საათის საუბრის შემდეგ, მოვახერხე და დავარწმუნე გ.კ., რომ მისი ამბავი მოეყოლა სამართალდამცავებისთვის. ამის შემდეგ, ეს ამბავი გ.კ-ს ოჯახს შევატყობინე. მშობლებმაც არ დააყოვნეს და ბუნებრივია, მაშინვე მოახდინეს რეაგირება. გ.კ.-მ იგრძნო ჩვენი მხარდაჭერა, როგორც მეგობრის, როგორც ოჯახის წევრების და, სწორედ ჩვენი გვერდში დგომით, ის მოძლიერდა ფსიქოლოგიურად და მზად იყო, გამხდარიყო გმირი და თავის თანატოლები გადაერჩინა მსგავსი თავდასხმისგან. ჩვენ არ გავჩუმდით! ჩვენ დავარქვით დანაშაულს დანაშაული და მოვითხოვეთ სამართლებრივი პასუხი.
მე გიყვებით ამბავს რომელიც გადამხდა 2 წლის წინ.კიბერთავდასხმას მაშინ ვერ ვაცნობიერებდი თუ რამდენად დიდ საფრთხეს წარმოადგენდა,სწორედ ამიტომ გავხდი მისი მსხვერპლი.ერთმა ადამიანმა სოციალურ ქსელში გამომიგზავნა ერთი ლინკი სადაც მთხოვდა მომეწონებინა ფოტო,მოგვიანებით გადავედი მოცემულ ლინკზე,სადაც მთხოვდა ჩამეწერა ჩემი,პირადი ინფორმაცია,კონკრეტულად მეილის ჩაწერას.მე აზრადაც არ მომსვლია რომ ვიყავი კიბერთავდასხმის მსხვერპლი და თავისუფლად გავაგრძელე ჩემი. facebook-ის გამოყენება.ამის შემდეგ მეგობარმა მომწერა რომ სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებული იყო ჩემი ფოტოები.გამოქვეყნებული ფოტოები ფოტოშიპით იყო შეცვლილი,რომელიც არასასიამოვნო იყო ჩემთვის.იმ დღესვე მოვახდინე ამ ამბავზე რეაგირება,შევატყობინე ოჯახისწევრებს,რომლებმაც მირჩიეს შემეცვალა სოციალური ქსელის კოდები.სამწუხაროდ ვერ გავიგე თუ ვინ იყო ის ადამიანი,რომელმაც ჩემზე მოახდინა კიბერთავდასხმა,რადგან ის მიხვდა ჩემს ქმედებას და დაუყოვნებლივ გააუქმა facebook აქაუნთი.რის გამოც ვერ მოვახერხე დამნაშავის გამოშკარაავება.
ძალიან მიმძიმს ამ ამბის გახსენება, თუმცა თავს ვალდებულად ვთვლი, რომ გაგიზიაროთ ჩემი გამოცდილება, რათა არ აღმოჩნდეთ მსგავსი დილემის წინაშე.
დაახლოებით ორი წლის წინ, ბ.კ-მ ხელთ იგდო ჩემი მეგობრის ა.ხ-ს მობილური ტელეფონი და ხელთ იგდო ისეთი ფოტოები, რომელთა გასაჯაროებასაც ა.ხ არ ისურვებდა. შემდეგ ეს კადრები ატვირთა მის მიერ შექმნილ გვერდზე. ბ.კ-მ გვერდზე დაამატა ა.ხ-ს მეგობრები, ნათესავები, მასწავლებლები, მშობლები და სულ რამდენიმე წუთში, აღნიშნული ფოტოები ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდა და არაერთი უარყოფითი გამოხმაურებაც მოჰყვა. ამ ამბის გამოაშკარავების შემდეგ ა.ხ თანატოლებისგან მუდმივი ბულინგის მსხვერპლი გახდა, რის გამოც ის სოციუმს გამოეყო. მე, როგორც ა.ხ-ს მეგობარი მასზე ძალიან ვღელავდი და ვშიშობდი, რომ მისი ეს მდგომარეობა საბოლოოდ ფატალურ შედეგს მიიღებდა. ამიტომ, მას დაველეპარაკე და ვუთხარი რომ თუ ყველა ფიქრსა და ეჭვს გამიზიარებდა, შევძლებდით ამ ყველაფრის ჩამდენის ვინაობის გაგებას. საბედნიეროდ, ა.ხ-მ ჩემს წინაშე გულწრფელობა გამოიჩინა და მიამბო ყოველივე მომხდარის შესახებ. აღმონჩნდა, რომ მან იცოდა, თუ ვინ იდგა ამ ამბის უკან, თუმცა მისთვის წინააღმდეგობის გაწევას შიშობდა. მე მეყო კომპეტენცია იმისა, რომ დავლაპარაკებოდი ბ.კ-ს, რათა სიმართლისთვის ფარდა ამეხადა. აღმოჩნდა, რომ ბ.კ-ს არავითარი მზაკვრული მიზნები არ ამოძრავებდა და ჩადენილი ქმედება მხოლოდ ხუმრობით შემოიფარგლებოდა. მე მას ავუხსენი, რომ მისი ეს ქმედება იყო სისხლის სამართლის სერიოზული დანაშაული, რომელიც კიბერბულინგად იწოდება. ჩემმა ნათქვამმა ბ.კ აღაშფოთა, რადგან ის არ იყო ინფორმირებული კიბერდანაშაულზე. მან არ იცოდა, რომ მისი ქმედება ასეთი სერიოზული სახის იყო. თუმცა, მე ავუხსენი თუ როგორ შეიძლებოდა ყველაფრის გამოსწორება. ბ.კ-მ პირველ რიგში წაშალა ა.ხ-ს ფოტოები სოც. ქსელიდან და მას პირადად მოუხადა ბოდიში. ბ.კ ძალიან ნანობდა და სცხვენოდა ჩადენილის ქმედების. თუმცა, ა.ხ დაპირდა, რომ არავის ეტყოდა იმას, რომ ეს ყველაფერი ბ.კ-ს ნამოქმედარი იყო. ბ.კ-მ კი იმავე გვერდზე დაწერა, რომ ადრე გამოქვეყნებული ა.ხ-ს კადრები არ შეესაბამებოდა სიმართლეს და მხოლოდ დაედითებული იყო. ამ გზით, ა.ხ დაუბრუნდა ცხოვრების ჩვეულ რიტმს, ხოლო ბ.კ-ს დანაშაული არ გაჟღერდა და რაც მთავარია, ბ.კ-მ შეიტყო კიბერდანაშაულის შესახებ და ამ ცოდნას აუცილებლად გაუზიარებს მეგობრებს.
თითოეულ ჩვენგანს შეუძლია ბევრი ადამიანის ცხოვრების შეცვლა თუნდაც იმ ინფორმაციის გაზიარებით, რაც ჩვენს ცნობიერებაშია. იმედი მაქვს, რომ ჩემი ამბავიც გამოიღებს შედეგს და ამით შევასრულებ იმ პასუხისგებლობას, რომელიც თითოეულ მოქალაქეს აკისრია.w
შეხვედრის თემა:
მიუხედავად იმისა, რომ ბონუს დავალების ჩამონათვალში საკმაოდ საინტერესო თემები იყო მოცემული; საუბრისა და მსჯელობის შემდეგ , ჩვენმა გუნდმა გადაწყვიტა, რომ ვებინარი ჩაგვეტარებინა თემაზე ,,მიგრაცია”. მიგრაცია საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური და პრობლემატიკური თემაა,როგორც ვიცით ჯერ მარტო ნებაყოფლობით მიგრაციაში ძალიან ბევრი საქართველოს მოქალაქე იმყოფება, ამიტომ საჭიროდ ჩავთვალეთ, რომ ჩვენს თანატოლებს უნდა სცოდნოდათ ბევრი რამ ამ საკითხზე და ჩვენც რათქმაუნდა გავიღრმავეთ ცოდნა. ბავშვთა შეგროვება რთული აღმოჩნდა, რადგან თავიდან მათში ინტერესი ვერ გამოიწვია ამ საკითხზე დასწრებამ,თუმცა როდესაც დაგვთანხმდნენ და გვესწრებოდნენ,ძალიან კმაყოფილები დარჩნენ,რადგან გარდა თემის საინტერესოდ გადმოცემისა, ვიზრუნეთ მათ ჩართულობაზეც და ვსვამდით დროდადრო კითხვებს. მიუხედავად პროგრამის გაუმართავობისა(რომელშიც ვუკავშირდებოდით ერთმანეთს) ბოლოს მაინც ყველაფერმა ძალიან კარგად ჩაიარა. ვსვამდით კითხვებს ამ თემის ირგვლივ, იმაზე თუ როგორ ხდება საქართველოდან ეგრედწოდებული ,,ტვინების გადინება”, თუ როგორ აღარ ბრუნდებიან სასწავლებად განვითარეულ ქვეყანაში ჩასული ბავშვები,,განვითარებად ქვეყანაში, ანუ საქართველოში, თუ როგორ აისახება ემიგრანტთა გზავნილები ვალუტაზე და ასე შემდეგ.
დაგეხმარათ თუ არა სამართალდამცავი ან მასწავლებელი სემინარის ორგანიზების პროცესში? თუ კი, როგორ?
დიახ, დაგვეხმარა მასწავლებელი ბავშვთა შეკრებასა და ორგანიზებაში. უმეტესობამ ზუმის გადმოწერა ვერ შეძლო, როცა ამ პრობლემის წინაშე დავდექით, ვიფიქრეთ რომ ამ ბონუსს ვერ შევასრულებდით, რადგან რეკომენდირებულ პროგრამარ ზუმი ეწერა. თუმცა, მასწავლებელმა მოგვაწოდა იდეა, რომ microsoft გვეცადა,რაზეც რაღათქმაუნდა დავთანხმდით რადგან თითოეული ქულა გამარჯვების გასაღებია.
შეხვედრის თემა:
გუნდმა გადაწყვიტა შეხვედრის თემად ტრეფიკინგი აერჩია, რადგან მის შესახებ ნაკლები ინფორმაციაა გავრცელებული საზოგადოებაში და დიდი სურვილი გვქონდა აგვემაღლებინა მოსწავლეების ცნობიერების დონე. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ინტერაქტიული მეთოდიც გამოვიყენეთ ჩვენს ვებინარში. დეტალურად განვიხილეთ სამი შრომითი ექსპლუატაციის შემთხვევა, ვიმსჯელეთ. მონაწილეები გაეცნენ იმ ორგანოებს, რომლებიც ებრძვიან ტრეფიკინგს საქართველოში. გაიგეს, თუ როგორ ეხმარებიან დაზარალებულებს და ასევე ისიც შეიტყვეს, თუ ვის უნდა მიმართონ ამ დანაშაულის აღმოჩენის დროს. გარდა ამისა, გავიხსენეთ შემთხვევები, რომლებიც ხდებოდა წარსულში. ვისაუბრეთ სოლომონ I-ის ღვაწლზე, ასევე ფილმსა და წიგნზე ,,მამლუქი’’ და ,,მამელუკი’’, შესაბამისად, ამით უფრო გავამყარეთ და დავაზუსტეთ ტრეფიკინგის მნიშვნელობა, სახეობები და ფორმები. ყურადღება გავამახვილეთ არასრულწლოვანთა ექსპლუატაციაზე. მონაწილეებს მივაწოდეთ ინფორმაცია, რომ ტრეფიკიორები არამარტო უცხო ადამიანები, შესაძლოა ოჯახის წევრებიც კი გახდნენ. მოვიძიეთ სტატისტიკა, რომელიც ასახავდა კომერციულ-სექსუალურ ექსპლუატაციაში ჩაბმული მსხვერპლის პროცენტულ მაჩვენებელს. შევაჯამეთ ინფორმაცია და ერთმანეთს ვურჩიეთ, რომ, თუ გავხდებით ტრეფიკინგის მომსწრეები, აუცილებლად ავიმაღლოთ ხმა, რათა გადავარჩინოთ ადამიანები.
დაგეხმარათ თუ არა სამართალდამცავი ან მასწავლებელი სემინარის ორგანიზების პროცესში? თუ კი, როგორ?
გუნდის წევრებმა გადავწყვიტეთ მხოლოდ ჩვენი ძალისხმევით მოგვეძიებინა ინფორმაცია და გადაგვემოწმებინა მისი სიზუსტე. კარგად მოვემზადეთ, ყველაფერი დროში გავწერეთ, სასაუბრო თემები ლაკონურად გადავაბით, გავავლეთ პარალელები, მოვიყვანეთ მაგალითები და ჩავატარეთ ვებინარი, რომელშიც გვესწრებოდა ორი მასწავლებელი, ვინც ინტერაქტივის დროს აქტიურად გვერთვებოდნენ და ამით უფრო საინტერესო გახადეს პროცესი. გარდა ამისა, მასწავლებლები ბავშვების მობილიზებაში დაგვეხმარნენ.
წევრების მიერ შესრულებული სამუშაოები: ჩემი გუნდი თამაშის აქტიურ ფაზაში იმყოფება, რომელიც დიდ ძალისხმევასთანაა დაკავშირებული. დავალების დადებიდან მალევე messanger-ის საშვალებით ვიკრიბებით გუნდის წევრები,ვეცნობით დავალებას, ვუყურებთ ვიდეოს, ვმსჯელობთ,თითოეული გუნდის წევრი გამოთქვამს საკუთარ მოსაზრებას და ამის შემდეგ ვაფიქსირებთ სწორ პასუხს. დავალების შესრულებისას ძალიან გვეხმარება წიგნი ,,კიბერდანაშაული”. ჩვენ დავალების გარდა აქტიურად ვასრულებთ, ბონუს დავალებებს: შევიმუშავეთ კითხვარი და ჩავატარეთ კვლევა.გუნის ორმა წევრმა დაწერა ბლოგი თემაზე ,,კიბერდანაშაული”, ჩავატარეთ ვებინარი ,,ბულინგის” თემაზე, ვესწრებოდით ვებინარს გუნდის მთელი შემადგენლობით, ასევე გაიმართა შუალედური კონფერენცია რომელშიც მოვიპოვეთ ვარსკვლავი,ეს კონფერენცია ძალიან საინტერესო და ბევრის მომცემი აღმოჩნდა ჩემი გუნდისთვის.
სირთულეები: ჩვენს გუნდში სირთულე იყო ის, რომ ხშირად ტექნიკური ხარვეზების გამო გვიჭირდა ერთმანეთთან დაკავშირება.თუმცა, მაინც ვართმევდით თავს ამ სირთულეს და შემართებით ვმუშაობდით სხვადასხვა აქტივობების შესრულებისთვის. სირთულე გვქონდა Google drive-თან დაკავშირებით, როდესაც უნდა შეგვექმნა კითხვარი,კვლევის ჩასატარებლად,ეს პროგრამა ჩვენთვის იყო ახალი და შესაბამისად არ ვფლობდით ინფორმაციას როგორ უნდა გამოგვეყენებინა,მაგრამ ეს პრობლემა მალევე მოვაგვარეთ. კიდევ შემიძლია ჩავთვალო უმნიშვნელო სირთულედ გუნდში ,დისკუსიის დროს გამოწვეული ხმაური რაც ხელს გვიშლიდა მუშაობაში ,მიუხედავად ამისა, საბოლოოდ მაინც მივდიოდით სწორ პასუხამდე,რაც ბუნებრივია გვახარებდა.
მიღწევები: კვირის განმავლობაში ძალიან ბევრს მივაღწიეთ, მოვხვდით 5 საუკეთესო გუნდს შორის და განვაგრძობთ ბრძოლას გამარჯვებისთვის.ამ პროექტის მეშვეობით ავიმაღლეთ ცოდნა კიბერდანაშაულზე ,გავხდით მეტად მოტივირებულები და მიზანდასახულები, აღმოვაჩინეთ ჩვენი შესაძლებლობები და დავფიქრდით ჩვენს გარშემო არსებული პრობლემების გადაჭრის გზებზე ,ასევე გამოგვიმუშავდა კვლევის დაგეგმისა და ჩატარების უნარი.
წევრების მიერ შესრულებული სამუშაოები: წარმატების მიღწევა გუნდის გარეშე პრაქტიკულად შეუძლებელია. არასდროს ვყოფილვარ კაპიტანი და არ მყოლია გუნდი, რომელსაც შესაძლებლობების უსასრულო ჰორიზონტი აქვს. ეს სწორედ ის პროექტია, რომელმაც შესაძლებლობა მომცა შემექმნა სწორედ ასეთი გუნდი. კაპიტნობა უპირველს ყოვლისა, იდეის რწმენა და მისი სხვებისთვის გაზიარების უნარია. პირადად მე გუნდური მუშაობის მომხრე ვარ და „ავტორიტარიზმი“ ხელმძღვანელობის საუკეთესო ფორმად არ მიმაჩნია. რაც შეეხება კაპიტნის პირად თვისებებს, მე მგონია, რომ მნიშვნელოვანია, კაპიტანს ყოველთვის შეეძლოს ადამიანებთან ურთიერთობის აგება და ადამიანური რესურსის სწორად განაწილება. ჩვენ თავდაპირველად განსვსაზღვრეთ ინფორმაციის წყარო, შემდეგ კი ჩვენს პროექტში მისი დანერგვის გარკვეული მეთოდიკა შევიმუშავეთ. ჩვენმა გუნდმა სწორად გამოიყენა ყველა ის მასალა, რომელიც ცოდნისა და გამარჯვების საწინდარია. ინფორმაცია პრაქტიკული გამოყენების გარეშე კი ემსგავსება დიდ ბიბლიოთეკას, სადაც არავინ შედის. ჩვენ მიზანი გვაქვს, მიზანი კი ყოველთვის ამართლებს საშუალებას. 24-საათიანი მუშაობის შემდეგ ყველამ მოვირგეთ ჩვენი როლი პროექტის ამპულაში. თითოეულმა ჩვენგანმა საკუთარი კვალი დავტოვეთ ყველა დავალებაში, ყველა მსჯელობასა და დისკუსიაში. უკმაყოფილება არცერთს დაგვტყობია ბონუს დავალების შესრულების დროს, უფრო მეტსაც გეტყვით გვიხაროდა კიდეც, რადგანაც თითოეული ეს ყველაფერი ჩვენთვის გამარჯვების კიდევ ერთ შანსს წარმოადგენს. უსამართლობა იქნება, რომ არ ვთქვა რომ ყველა ჩვენგანი ზედმიწევნით ვიღებდით ყველა გამოწვევას და ვასრულებდით მათ.
სირთულეები: სირთულე? ის ყველაფერი, რასაც ჩვენ ერთად ვაკეთებთ ყველაფერს გვიმარტივებს. არ არსებობს სირთულე, რომელსაც ჩვენ ერთად ვერ გადავლახავთ. ძალა ერთობაშია! კონკრეტული სირთულეები არ გვქონია, მაგრამ მზად ვართ ყველაფერი მნიშვნელოვნად და ხარისხიანათ გავაკეთოთ.
მიღწევები: „არ აქვს მნიშვნელობა, რამდენად ბრწყინვალე გონება ან სტრატეგია გაქვთ − თუ მარტო თამაშობთ, გუნდთან ყოველთვის წააგებთ“. ჩვენმა გუნდმა, იმ დაუშლელმა და ერთიანმა ბირთვმა, შევძელით ათეულში ერთ-ერთი ადგილის დაკავება. ეს ყველაზე სასიამოვნო და აღმატებული განცდა იყო, რაც ოდესმე წარმატებისგან მიგვიღია თითოეულ ჩვენგანს. თუმცა, წარმატებას დიდი მადა აქვს, იმდენად დიდი, რომ არ სჯერდება ნახევარ საქმეს, ნახევარ მოგებას, გამრჯვებისა და პირველობის დაუოკებელი მიზნები აწუხებს.“ წარმატება შრომაა და არა შედეგის მიღება. ის ცდაშია და არა ტრიუმფში. წარმატება პიროვნული სტანდარტია, ის ჩვენი პოტენციალის მაქსიმალური რეალიზაციაა. თუ ყველაფერს ვაკეთებთ, რაც შეგვიძლია წარმატებულები ვართ“.
წევრების მიერ შესრულებული სამუშაოები: ამ კვირის მთავარი შესრულებული, ვიტყოდი რომ წარმატებით შესრულებული საქმიანობა- მესამე დავალება არის. იქიდან გამომდინარე, რომ წინა დავალებაში მაქსიმალური ვარსკვლავთა ოდენობის აღება ვერ მოვახერხეთ, ამ დავალებას მოუთმენლად ველოდით დიდი იმედებით.მესამე დავალების დადებისთანავე წავიკითხეთ იგი და მის გაანალიზებას ჯერ ინდივიდუალურად, შემდეგ კი ერთობლივად შევუდექით. რამდენჯერმე ვიდეოს ყურებისა და ფიქრის შემდეგ, ერთმანეთს დავუკავშირდით და მსჯელობა დავიწყეთ,რომელმაც დიდხანს გასტანა,თუმცა ბოლოს მაინც მოვახერხეთ ერთ აზრამდე მისვლა.გუნდურმა მუშაობამ, შედეგი გამოიღო და ამ დავალებაში 5 ვარკვლავი ავიღეთ. ასევე დავიწყეთ ბონუს დავალებებზე მუშაობა და პროგრამა microsoft teams-ის საშუალებით ვსაუბრობდით ბონუს დავალებების სირთულეებზე და თუ რამდენად შეგვეძლო მათი შესრულება.მოვიძიეთ ბევრი ინფორმაცია , რომელიც ბონუსების შესრულებაში დაგვეხმარებოდა . კვირაში რამდენჯერმე, თითქმის ყოველდღე, ვიკრიბებით სოციალური ქსელის დახმარებით და პროექტზე ვსაუბრობთ. შევისწავლეთ ბიოგრაფიები და ვმსჯელობდით რომელი იყო ჩვენი ,,ფავორიტი”. საბოლოო ჯამში საკმაოდ სერიოზულად,შრომისუნარიანად და ინტერესიანად მოვეკიდეთ ამ საკითხს.
სირთულეები: გუნდური მუშაობისას ბევრ სირთულეს გადავაწყდით, თავიდან ერთმანეთის მოსმენა გვიჭირდა და სხვისი აზრის სისწორეში თავის დარწმუნებაც არ აღმოჩნდა იოლი, ყველა თავისი პასუხის წარმატებულობაში ირწმუნებოდა, ამაში რათქმაუნდა ბევრი დრო დაიკარგა. თუმცა, საბოლოოდ მაინც მივედით იმ დასკვნამდე ,რომ გუნდური მუშაობა სწორ გადაწყვეტილებამდე ვერ მიგვიყვანდა და ვერც წარმატებას მოგვიტანდა თუ ერთმანეთის აზრს პატივს არვცემდით. ისიც გავითავისეთ, რომ თავნებობის დრო არ არის, თითოეული ქულა გამარჯვებამდე ნაბიჯით გვაახლოვებს და იქიდან გამომდინარე რომ კონკურენცია დიდია, ერთ ადგილზე ვერ გავჩერდებოდით. სირთულე ასევე ბონუს დავალებების არასწორად შესრულების დროს შეგვექმნა,თუმცა ეს ჩვენი ბრალი იყო, რადგან წესები სწორად არ გავიანალიზეთ და შედეგად დავალებაც არასწორად შევასრულეთ, მაგრამ ამის აღმოფხვრაც მალევე მოხდა.
მიღწევები: პირველრიგში ერთმანეთზე მოსმენა ვისწავლეთ,უფრო ჩაღრმავება საკითხზე,მივხვდით რომ მსგავსი პროექტების დროს, ბევრი ფიქრია საჭირო და სიჩქარის დრო არ არის, წინააღმდეგ შემთხვევაში ისევ გავიმეორებდით წინა დავალებების დროს დაშვებულ შეცდომებს.ამის დამსახურებაა 5 ვარსკვლავი. ასევე, ამკვირაში შევიმუშავეთ რამდენიმე სტრატეგია, რომელთა საშუალებითაც დავალების შესრულება უფრო ადვილი გახდებოდა და ქულების მოპოვების უფრო დიდი შანსიც გვექნებოდა.აგრეთვე, ვიქტორინაზე წარმატებით ვიასპარეზეთ და საუკეთესო არგუმენტიც დავიმსახურეთ.საბოლოო ჯამში გუნდურ მუშაობაში უფრო დავიხვეწეთ.
რა ასაკობრივი ზღვარი გამოკითხეთ?
გამოვკითხეთ 13-17. 18-25. 26-50 ასაკობრივი ზღვარი
რამდენი იყო აქედან გოგო და რამდენი ბიჭი?
91 გოგო. 58 ბიჭი.
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტია ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
ინფორმირებულია 86,6%
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტი არ არის ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
არ არის ინფორმირებული 13,4%
კვლევის ანალიზი: აღწერეთ რა შედეგი აჩვენა კვლევამ და როგორ შეაჯამებდით აღნიშნულ მონაცემებს
ჩვენს მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა საკმაოდ კარგი შედეგი,რადგან ჩვენს მიერ გამოკითხული ადამიანების 86,6% კარგად არის ინფორმირებული თუ რა არის კიბერდანაშაული.ასევე ძალიან კარგია ის რომ მათ იციან თუ როგორ უნდა აარიდონ თავი კიბერთავდასხმას.მიუხედავად კარგი შედეგისა ჩვენს მიერ გამოკითხული ადამიანების გარკვეულმა რაოდენობამ, 13,4%-მა არ იცის რა არის კიბერდანაშაული და რა საფრთხეს წარმოადგენს ის ადამიანებისათვის. ძალიან საყურადღებოა იმ ადამიანების დაცვა რომლებიც არ არიან ინფორმირებულები რადგან ისინი დგანან საფრთხეში ჩავარდნის წინა პლანზე.საუბედუროდ სწორედ ეს ადამიანები ხდებიან მსხვერპლნი ამ დანაშაულისა.როდესაც კვლევა ჩავატარეთ ჩვენს კითხვარში გვქონდა მოცემული ესეთი კითხვა ,,გქონიათ თუ არა სურვილი რომ ჩაგედინათ კიბერდანაშაული”? რაზეც საკმაოდ გასაკვირი პასუხი მივიღეთ რასაც ნამდვილად არ ველოდით. ჩვენს მიერ გამოკითხული 150 რესპოდენტიდან 3,3%-ს ჰქონდა სურვილი რომ ჩაედინა კიბერდანაშაული,ამ პასუხების ავტორები იყვნენ უმეტესწილად 13-17 წლამდე ასაკის მოზარდები. ეს კი ძალიან ცუდი მაჩვენებელია და მიუთითებს იმაზე რომ სახელმწიფომ და არასამთავრო ორგანიზაციებმა მეტი პროექტები განახორციელონ ამ საკითხთან დაკავშირებით და მოსწავლეებს პირნათლად გააცნონ თუ რა საფრთხის შემცველია ეს დანაშაული.ასევე უნდა ჩატარდეს სხვადასხვა ტრენინგები და მოსწავლეებს უნდა გააგებინონ თუ რა სასჯელს ითვალისწინებს ამ დანაშაულის ჩადენა
რა ასაკობრივი ზღვარი გამოკითხეთ?
გამოკითხული იქნა ყოველი ასაკორივი ჯგუფი
რამდენი იყო აქედან გოგო და რამდენი ბიჭი?
62% გოგო, 36% ბიჭი
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტია ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
60%-ს სმენია კიბერ დანაშაული შესახებ თუმცა ბევრი არაფერი იცის,ხოლო 32% გარკვეულია ამ საკითხში
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტი არ არის ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
15%-ს არაფერი სმენია
კვლევის ანალიზი: აღწერეთ რა შედეგი აჩვენა კვლევამ და როგორ შეაჯამებდით აღნიშნულ მონაცემებს
კვლევის ჩატარება ჩვენთვის კიდევ ერთი ახალი გამოწვევა აღმოჩნდა და ამ გამოწვევის დახმარებით უკეთესობისკენ მივისწრაფოდით. ჩვენი მიზანი, არა მარტო თამაშში ქულების დაგროვება, არამედ საზოგადოებაში კიბერდანაშაულის შესახებ ცნობიერების გამოკვლევა იყო. მიუხედავად იმისა, რომ 21-ე საუკუნე თანამედროვე ტექნოლოგიების ხანაა, აღმოჩნდა, რომ საზოგადოების უმეტესობამ იცის თუ რა არის კიბერდანაშაული, თუმცა არ აქვთ ინფორმაცია მის აღმოფხვრასა და თავიდან არიდებასთან დაკავშირებით. კვლევამ აჩვენა, რომ გამოკითხულთა 36% ყოფილა ან ახლაც არის კიბერდანაშაულის მსხვერპლი. ხოლო გამოკითხულთა იმ 74%-მა, რომელიც არასდროს ყოფილა კიბერდანაშაულის მსხვერპლი, არ იციან თუ როგორ უნდა გაუმკლავდნენ პრობლემას შესაფერსად.ეს ყველაფერი კი გამოიწვია ინფორმაციის ნაკლებობამ, რაც აღმოფხვრადია საზოგადოების დახმარებით. მაგალითად, კლუბების გახსნით სადაც განიხილება მსგასი პრობლემები. გარდა ამისა, შესაძლებელია სხვადასხვა კამპანიების მოწყობა და ამ ყველაფრის სკოლებში გავრცელება, რადგან წორედ იქ იმყოფება ის მოწყვლადი ჯგუფები, რომელნიც შესაძლოა დადგნენ ამ პრობლემის წინაშე. ჩემი აზრით, და ვფიქრობ ამაში სხვებიც დამეთანხმებიან, კიბერდანაშაული არის პრობლემა,რომელმაც მთელი მსოფლიო მოიცვა.
რა ასაკობრივი ზღვარი გამოკითხეთ?
ასაკობრივი ზღვარი იყო, 10 წლიდან 67 წლამდე.
რამდენი იყო აქედან გოგო და რამდენი ბიჭი?
39 (37.1%) მამრობითი სქესის წარმომადგენელი 66 (62.9%) მდედრობითი სქესის წარმომადგენელი
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტია ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
საზოგადოების 45.7% ინფორმირებული იყო კიბერდანაშაულზე.
გამოკითხული ადამიანების რამდენი პროცენტი არ არის ინფორმირებული კიბერდანაშაულის შესახებ.
17.1% საერთოდ არ ფლობდა ინფორმაციას ამ თემასთან დაკავშირებით.
კვლევის ანალიზი: აღწერეთ რა შედეგი აჩვენა კვლევამ და როგორ შეაჯამებდით აღნიშნულ მონაცემებს
XXI საუკუნე გლობალიზაციის ერაა. სამყარო სულ უფრო და უფრო “ღია” ხდება იმ პროცესებისადმი, რომლებიც საუკუნეების წინ, კაცობრიობას წარმოუდგენელი ეჩვენებოდა. თითქოს კიბერდანაშაული დღესდღეობით, უკვე აქტუალურ თემად იქცა და უკვე უამრავ რეკომენდაციას აქვეყნებენ ხალხისთვის, ვინაიდან არ მოხდეს მათი მოტყუება. ცდილობენ, რომ საზოგადოებას ცნობიერება და ინფორმირებულობა აუმაღლონ. ჩვენი კვლევით, გავაკეთეთ დასკვნები, თუ რამდენად ინფორმირებულია საზოგადოება ამ კუთხით, დავასკვენით თუ რამდენად სწორ ინფორმაციას ფლობს საზოგადოება, ასევე აღმოვაჩინეთ რომ, ასაკოვან ხალხსაც არ აქვს საჭირო ინფორმაცია. ყოველივე ეს კი განპირობებულია იქიდან გამომდინარე რომ, კიბერდანაშაულის შემთხვევები მომრავლდა ახლა. კვლევაში 105 ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა, 10-დან 67 წლამდე , როგორც უკვე ვახსენეთ, აქედან 39 (37.1%) მამრობითი სქესის წარმომადგენელი იყო, ხოლო 66 (62.9%) მდედრობითი სქესის წარმომადგენელი, რაც შეეხება ინფორმირებულებას იყო შემდეგნაირი: ნაკლებად ინფორმირებულნი ან საერთოდ ინფორმაციის გარეშე კიბერდანაშაულის თემასთან დაკავშირებით, ძირითადად იყვნენ 13-დან 16 წლამდე, მცირე რაოდენობით, იყო 18 (1 მოსწავლე) და 17 (3 მოსწავლე) წლის მოსწავლეები, რომლებიც ან ნაწილობრივ იყვნენ ან საერთოდ არ იყვნენ იფორმირებულნი, ასევე მათთან ერთად, ასაკოვანი ხალხის ინფორმირებულობა იყო ნაკლები, მხოლოდ დაბალი რაოდენობის, თუმცა მაინც მოგვეპოვებოდა მათი არაინფორმირებულობის შესახებ. დადებითი პასუხის შემთხვევაში, დასმულ კითხვაზე თუ რა არის კიბერდანაშაული? პასუხების უმეტესობა სწორად არ იყო გაცემული, თუმცა ასევე იყო საინტერესოდ გაცემული პასუხებიც ჩვენს მონაცემებში, ისინი წარმოგვიდგენდნენ შემდეგნაირ არგუმენტებს, რომ კიბერდანაშაული არის კომპიუტერით ჩადენილი არალეგალური ქმედება, ონლაინ თაღლითობა, კომპიუტერულ სისტემასთან უნებართვო წვდომა, კომპიუტერული სისტემისა და მონაცემის უნებართვოდ გამოყენება. ასევე დასმული იყო კითხვა, გამხდარხართ თუ არა თქვენ ან თქვენი მეგობარი კიბერდანაშაულის მსხვერპლი? სამწუხაროდ 46 პასუხი იყო დადებითი, მათ სოციალურ ქსელებს უტეხდნენ, ან უვრცელებდნენ რაიმე პერსონალურ ინფორმაციას (ფოტოებს, პირად მონაცემებს და ა.შ), ქმნიდნენ მათი სახელით ყალბ ექაუნთებს და ხდებოდა ფულის გამოძალვა,ადანაშაულებდნენ პორნოგრაფიული საიტების გამოყენებაში და ა.შ. შემდეგი კითხვა კი მდგომარეობდა იმაში, თუ როგორ უნდა აერიდებინათ მსგავსი საფრთხეები თავიდან. ბევრი დამაკმაყოფილებელი პასუხი მივიღეთ, თუმცა ეს კითხვა პასუხგაუცემელიც იყო,მწირე ინფორმირებულობის გამო, ამ დადებითი პასუხის შემთხვევაში დასმულ კითხვაზე, დამაკმაყოფილებელი პასუხები იყო ასეთი: 1)გამოიყენეთ რთული პაროლი. 2)ისარგებლეთ სანდო წყაროებით და არ გადახვიდეთ საეჭვო ბმულზე. 3)არ გამოიყენეთო არასანდო, უპაროლო Wi-Fi ქსელი. 4)გადაამოწმეთ უსაფრთხოების პარამეტრები და დარწმუნდით, რომ თქვენი პროფილი დაცულია და ა.შ კვლევა, საკმაოდ პროდუქტიული და საინტერესო სამსჯელო გამოდგა, გავიგეთ რომელ ასაკობრივ კატეგორიაში რამდენად ინფორმირებულია საზოგადოება, რაც იმაში დაგვეხმარა, რომ ვებინარის თემა სწორედ კიბერდანაშაულზე აგვერჩია და იმ ასაკის წარმომადგენლებს, რომლებიც ან ნაწილობრივ ან საერთოდ არ იყვნენ ინფორმირებულნი, ძირითადად მათზე მოგვეხდინა კონცენტრაცია.
bonus-varskvlavebis miRebis Zalian magari Sansi gaqvT!
amocana aseTia: mTelma gundma, an gundis wevrebma gadaiReT video sadac karaokeze imRerebT da ra Tqma unda, moixmeT Tqveni megobrebi, axloblebi, Tanaklaselebi da sxva.
Tqven unda SeejibroT sxvebs “gamarjvebulis simReraSi”. proeqtis simRera
SuperPower of Love – swored es simReraa!
daxmareba: Tu Tqven Smule an Zoom programa gaqvT gacilebiT martivad da swrafad gaumklavdebiT davalebas.
simRera unda CaweroT minimum 20 adamianis monawileobiT.
bonus davalebis SesrulebaSi Tqven 6 varskvlavs miiRebT.
karaoke simRerad unda gamoiyenoT Cveni proeqtis mTavari simRera “SuperPower Of Love” .
saukeTeso karaoke namRers ixilavs yvela!
gisurvebYT warmatebebs!
კვირის განმავლობაში ჩემი გუნდი ერთობლივად გაეცნო დავალებას, ამ დროის განმავლობაში შევისწავლეთ თითოეული დეტალი კარგად, ვუყურეთ ვიდეოს ერთობლივად რამდენჯერმე, თითოეულ დეტალს ვაქცევდით ყურადღებას, პროგრამა Zoom-ისა და Messenger-ის საშუალებით ვუკავშირდებოდით ერთმანეთს. .თითოეულმა ჩვენი აზრი გამოვხატეთ დანაშაულის ჩადენასთან დაკავშირებით. განვიხილეთ და ვივარაუდეთ დანაშაულის ჩადენის ხერხები, გავეცანით გ.ს.დ.-ს (განსაკუთრებულ საქმეთა დეპარტამენტის) თანამშრომლების მოცემულ ბიოგრაფიას. შევისწავლეთ თითოეული მათგანი ცალ ცალკე და განვიხილეთ, ეტაპობრივად თითოეულ დავალებას ვასრულებთ გუნდურად, ვიყენებთ ელექტრონულ წიგნს ,,კიბერდანაშაული” და ამ წიგნის გამოყენებით დარწმუნებულები ვართ რომ მივაღწევთ სასურველ შედეგს. მართალია პირველ დავალებაში არ გაგვიმართლა მაგრამ არ დავნებდებით და მივაღწევთ ჩვენს მიზანს.
სირთულეები: სირთულე თავიდან იყო ის რომ, ერთმანეთს არ ვუსმენდით, რადგან თითოეულ ჩვენგანს სურვილი გვქონდა საკუთარი წვლილი შეგვეტანა დავალების შესრულებაში, რათა გუნდისთვის ძალზედ საჭირო და მნიშვნელოვანი ქულები მოგვეპოვებინა, რეალობაში შეხვედრას ვერ ვახერხებთ და არ გვაქვს უშუალო კონტაქტი ერთმანეთთან. მართალია დღევანდელობაში ბევრი საშუალებაა კომუნიკაციის, თუმცა უშუალო დამოკიდებულებას ვერაფერი შეცვლის. ასევე გვქონდა პრობლემა, ბონუს დავალებასთან დაკავშირებით google drive-ში შემდეგ ვერ განვათავსეთ ჩვენი გამოკითხული რესპოდენტების, გამოკითხულთა შედეგები. მაგრამ ჩვენი პირველი მცდელობა ამაო იყო და ვემზადებით მეორე მცდელობისათვის.
მიღწევები: ჩვენმა გუნდმა მიაღწია ბევრ რამეს. კერძოდ, ვისწავლეთ ერთმანეთის აზრის გათვალისწინება, ყურადღებით მოსმენა, ვისწავლეთ რომ თითოეული ვარიანტი უნდა განვიხილოთ კარგად, მე პირადად ვისწავლე რომ, სიჩქარე არ არის სასარგებლო და უნდა გამეთვალისწინებინა გუნდის წევრების აზრი პასუხის გაგზავნის დროსთან დაკავშირებით. მაგრამ გუნდის წევრები გვერდში დამიდგნენ და დავალების ამოსახსნელად ახალი ვერსიები შევიმუშავეთ. მე ჩემს გუნდთან ერთად ვისწავლე უამრავი რამ რაც აქამდე არ ვიცოდით, ვისწავლეთ ამა თუ იმ ვითარებიდან თავის დაღწევის იოლი საშუალებები. ასევე ის რომ ამ პროექტში ჩართულები არიან ჩვენი თანატოლები უფრო მობილიზებულები ვხდებით. ვისწავლეთ რომ უნდა იყოთ უფრო ყურადღებიანები და უფრო შევიკრათ გუნდურად საბოლოოდ მესამე დავალების შემდეგ ჩემმა გუნდმა ერთობლივად 16ქულა მოიპოვა ჩემი გუნდის სახელით ყველა გუნდს გისურვებთ წარმატებებს!
თამაშის პირველი ნახევარი დასასრულს უახლოვდება რაც იმას ნიშნავს რომ, უკვე მესამე დავალება შევასრულეთ. პირველ რიგში მინდა რამდენიმე რამ გითხრათ ჩვენ გუნდზე: ჩვენ ვართ რუსთავის მე-4 სკოლის მე-8 კლასელები. როგორც მოგეხსენებათ თემიდა იყო მართლმსაჯულებისა და სამართლიანობის ქალღმერთი ძველ ბერძნულ მითოლოგიაში, რის გამოც შევარჩიეთ სახელის მეორე ნაწილი – თემიდა, ხოლო სახელის პირველი ნაწილი გამომდინარეობს ჩვენი მშობლიური ქალაქიდან. ამით გვინდოდა ჩვენი გუნდის სახელის წაკითხვისთანავე ყველა მიმხვდარიყო სადაურები ვართ და რა არის ჩვენი მთავარი პრინციპი.ჯგუფი შედგება სამი ბიჭისა და ორი გოგოსგან. რადგან ყველანი სახლში ვართ კარანტინის გამო, უფრო მეტ დროს ვატარებთ ტექნიკასთან და დისტანციურად გვაქვს შეხვედრები. დავალების დადებიდან რამდენიმე საათში პროგრამა „ზუმის“ მეშვეობით გუნდი ვიკრიბებოდით და პასუხზე ვმსჯელობდით. გუნდის წევრებს წაკითხული გვაქვს წიგნი „კიბერდანაშაული“ რაზეც მთელი თამაში არის აგებული, წიგნიდან მიღებული ინფორმაცია კი მსჯელობას გვიადვილებს. გუნდის წევრები პერიოდულად ვიკრიბებით ვირტუალურად პროგრამა „ზუმში“ – ეს არის მომენტი როდესაც გუნდმა უნდა მივიღოთ საერთო გადაწყვეტილება, პროგრამის მეშვეობით შევიკრიბეთ 6ჯერ. შეკრების მიზანი იყო დავალებებზე პასუხის გაცემა და ბონუს დავალებებზე მუშაობა. გარდა ამისა ფეისბუქის მესენჯერში გვაქვს შექმნილი ჩათი, სადაც მუმივად ვკონტაქტობთ მთელი გუნდი და შეიძლება ერთგავრი HOT LINE-ც კი ვუწოდოთ იმდენად ხშირი კონტაქტი გვაქვს.
სირთულეები: ჩვენი გუნდში დიდად არ გვქონია პრობლემები თუ არ ჩავთვლით იმას, რომ რამოდენიმეჯერ ცუდი ინტერნეტის გამო ხუთივე ერთად ვერ შევიკრიბეთ. მე როგორც გუნდის კაპიტანი ყოველთვის ვცდილობ ზუსტი ინფორმაცია მივაწოდო გადაწყვეტილების შესახებ იმათ ვინც არ იყო შეხვედრაზე. გადაწყვეტილებას ვღებულობთ ლოგიკური მსჯელობით და კონბსესუსამდე მისვლით, თუმცა მომავალში შესაძლებელია ხმათა უმრავლესობის პრინციპიც გამოვიყენოთ.
მიღწევები: გუნდი „რუსთაველი თემიდა“ სამივე დავალებას სწორედ გავეცით პასუხი და ასევე გავაკეთეთ სამი ბონუს დავალება, რითიც დავაგროვეთ ქულების მაქსიმალური რაოდენობა. გარდა ამისა განვივითარეთ კომუნიკაციის უნარი, ზუმის გამოყენების, მსჯელობის და დისტანციურად დისკუსიაში მონაწილეობის უნარი, ასევე გავიუმჯობესეთ კვლევის ჩატარების, ექსელში მუშაობის და შემდგომი ანალიზის დაწერის უნარი.
თამაში გრძელდება და ნელ-ნელა ყველას უფროდაუფრო გვითრევს თავისი აზარტულობის მორევში. თითოეული რაუნდი წინაზე უფრო საინეტერესო და რთულია ასე, რომ დიდი ემოციებით ველოდებით ხოლმე ყოველი შემდეგი დავალების დადებას და იმაზე ფიქრი არ გვასვენებს თუ როგორი შეიძლება იყოს შემდეგი კითხვა თუ ეპიზოდი. დავალების დადებისთანავე ვნახულობთ მას და ვიწყებთ მასზე მსჯელობას, რომელიც ძალიან საინტერესო და ზოგჯერ ხანგრძლივი პროცესია. დავალებების შესრულებაში ძალიან გვეხმარება წიგნი „კიბერდანაშაული“, რომელიც ჩვენი გუნდის ყველა წევრმა თამაშის დაწყებამდე კარგად განიხილა და რომლითაც ხშირად ვხელმძღვანელობთ. ძალიან აზარტული და სასიამოვნოა ის მომენტი, როდესაც კითხვაში უკვე განხილულ და ნაცნობ თემებს ვხედავთ და სწორი პასუხის გამოცნობას და მისთვის მიგნებას ერთი ამბით აღვნიშნავთ ხოლმე. რაც მთავარია, ეს კითხვები ასეთ მოსაწყენ დროს გასართობის გარდა ძალიან დიდ ინფორმაციას გვაძლევს და არც დაგვიგეგმავს ისე დაგვიგროვდა ცოდნა ჩვენი დროის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრობლემის შესახებ. ძირითადი დავალებების გარდა ვესწრებით ვებინარებს და აქტიურად ვმუშაობთ ბონუს დავალებებზეც. ყველას მიგვაჩნია, რომ ვებინარები მთლიანი თამაშის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ნაწილია, რადგან დიდი ინფორმაციის მიღების და ამ საქმეში კომპეტენტურ ადამიანებთან შეხვედრის გარდა ერთმანეთის გაცნობის საშუალებასაც გვაძლევს, რაც, რა თქმა უნდა, ძალიან სასიამოვნოა. რაც შეეხება ბონუს დავალებებს, მათაც დროდადრო ვასრულებთ და დაუღალავაად ვშრომობთ საუკეთესო შედეგის მისაღებად.
სირთულეები: ჩვენს გუნდს საბედნიეროდ სერიოზული სირთულეები ჯერ არ ჰქონია. ერთადერთი რაც მთრგუნავს და მაწუხებს ისაა, რომ ხმის მიცემისთვის ჩემს პატაკს საკმარისი მოწონებები ვერ შევუგროვე, რადგან არ ვარ აქტიური ფეისბუქ მომხმარებელი და ტექნიკური ხარვეზების გამო ვიქტორინაში ვერ ვასწრებ პასუხების დროულად დაფიქსირებას.
მიღწევები: მინდა გითხრათ, რომ ამ თამაშმა უკვე ძალიან ბევრი ცოდნა დაგვიგროვა და ხელში ჩაგვიგდო დიდი უპირატესობა კიბერდანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლაში. ამას გარდა, ეს პროექტი დამეხმარა გამომეყენებინა ისეთი კომპიუტერული პროგრამები, რომლებიც მნიშვნელოვანია თუმცა აქამდე შეხება არ მქონია. მაგრამ ჩვენ მაინც ვთვლით, რომ ჩვენი ყველაზე დიდი მიღწევა სხვა, ჩვენ გარშემო მყოფი ადამიანების ინფორმირებაა კიბერდანაშაულზე.
კიბერდანაშაული დღევანდელი რეალობის განუყოფელი ნაწილია. მისი განმხორციელებელი შეიძლება იყოს ნებისმიერი ასაკისა თუ სქესის ადამიანი. თავდასხმა ხორციელდება ვირტუალურად, ამიტომაც ბრძოლა უხილავ მტერთან გვიწევს. კიბერდანაშაული არ წარმოადგენს იშვიათობას, ამიტომ, ვფიქრობ, არ გაგიკვირდებათ, თუ გეტყვით, რომ კიბერთავდასხმა ჩვენი ოჯახის ერთ-ერთ წევრზეც განხორციელებულა.
მოგითხრობთ ერთ-ერთ ქალაქში მომხდარი კიბერთავდასხმის შესახებ, რომელსაც ახლა პირობითად ბესინგაფუნს ვუწოდებ. ამისათვის მოგიწევთ ერთი ჩვეულებრივი, მზიანი დღისა და სოც-უზრუნველყოფის სააგენტოში მომუშავე ერთ-ერთი პერსონის წარმოდგენა ( საუბარია ჩვენს ოჯახის წევრზე), რომელსაც კონფიდენციალურობის მიზნით ამენოდ მოვიხსენიებ. ამენოსათვის ეს დღე არაფრით გამორჩეული იყო, ის მთელი მონდომებით ასრულებდა დავალებას, რომელსაც უფროსი მიცემდა. როცა თავისუფალი დრო გამოუჩნდა, სამსახურის კომპიუტერთან დაჯდა და სოციალური ქსელის დათვალიერება გადაწყვიტა. 5 წუთიანი ე. წ „სქროლვის“ შემდეგ მოხდა ისე, რომ ის აღმოჩნდა ერთ-ერთ ლინკზე, სადაც მან გვერდის მონაცემები შეიყვანა. ეს გვერდი სოც-უზრუნველყოფის სააგენტოს ეკუთვნოდა და ალბათ უკვე ხვდებით, თუ რაოდენ დიდი წინდაუხედაობა გამოიჩინა მან. ლინკიდან მთავარ გვერდზე მალევე დაბრუნდა, რადგან მან მისთვის საინტერესო ვერაფერი იპოვა. მაგრამ უკვე გვიანი იყო. ამენოსთან უფროსი მივიდა ახალი დავალებით, რომლის შესასრულებლადაც მას ოფისის დატოვება მოუხდა.
რამდენიმე საათის შემდეგ, ამენოს, რომელც სამსახურისაკენ გზას მიუყვებოდა, თვალწინ დაუჯერებელი სანახაობა გადაეშალა. დიდი რაოდენობით ადამიანი მისი ოფისის წინ შეჯგუფებულიყო, რაღაცას გაურკვევლად ყვიროდნენ, კარებზე ხელს მთელი ძალით ურტყამდნენ და ფანჯრებს ქვებს ესროდნენ. ამენო თვალებს ვერ უჯერებდა. მისი გაოცება კიდევ უფრო გაიზარდა, როდესაც ხალხის სახეები მისთვის ნაცნობი აღმოჩნდა – ყველა სოციალურად დაუცველი იყო, რომლებთანაც მას არაერთხელ ქონია შეხება.
პოლიციის საქმეში ჩარევისა და გამოძიების შემდეგ ყველაფერი გაირკვა: ლინკიდან, რომელშიც ამენომ ყოველგვარი ეჭვის გარეშე შეიყვანა მნიშვნელოვანი ინფორმაცია, განხორციელდა კიბერთავდასხმა და სოც-უზრუნველყოფის სააგენტოს გვერდიდან ყველა სოციალურად დაუცველს გაუგზავნეს შეტყობინება, რომლის მიხედვითაც მათ გაუუქმდათ სოციალურად დაუცველის სტატუსი, რამაც ხალხში პროტესტის გრძნობა გამოიწვია. ამენოს კი შესაბამისი სასჯელიც დაეკისრა.
რა რჩევას მივცემდით თანატოლებს?
რჩევა ხომ მთლიანად ის ამბავია, რომელიც ჩვენ ახლახანს მოგითხვრეთ. და მაინც, არ ენდოთ უცხო და არასანდო გვერდებს, არ შეიყვანოთ მათში თქვენი პირადი მონაცემები, ხშირად გადაამოწმეთ ინფორმაცია, რომელსაც მოგაწვდიან, არ გაუგზავნოთ პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრები სოციალური ქსელის საშუალებით არავის, რაოდენ ახლობელიც არ უნდა იყოს ის და გამოიჩინეთ წინდახედულობა და სიფრთხილე.
სწორედ შენ, ახლა გადაწყვიტე ბლოგის კითხვა დაგეწყო, ჩემი თხოვნა იქნება ცოტახნით გაჩერდე და დაფიქრდე რა არის კიბერდანაშაული? გადაგხდენია თუ არა ის თავს ? არ გადაგხდენია ? არ იცი რა არის ? არ იცი როგორ დააღწიო თავი მას ? ანდაც იქნებ იციი და თავსაც გადაგხდენია. ყველა კითხვაზე პასუხს აქ იპოვი .
ბევრი ვიფიქრე სანამ წერას დავიწყებდი, იმიტომ რომ ასეთი ამბის გახსენება ალბათ ყველასთვის რთულია, გიწევს გაიხსენო ის რამაც დიდი ხნის წინ დიდი ზიანი მოგაყენა და გული გატკინა, თუმცა მე თავს ვთვლი ვალდებულად ახლა თქვენ ეს იცოდეთ, გესმოდეთ და თქვენამდეე ინფორმაცია სწორად მოვიტანო და არ შეგეშალოთ ის, რაც წლების უკან ჩემს მეგობარს შეეშალა.
რამდენად ხშირად ვიაზრებთ საფრთხეს, რომელიც ერთი შეხედვით უწყინარმა ხუმრობამ შეიძლება გამოიწვიოს?! სად გადის ზღვარი ხუმრობასა და ბოროტებას შორის?! ხშირად ჩვენი გაუაზრებელი საქციელი, მიუხედავად იმისა, რომ საერთოდ არ გვამოძრავებს პერსონაზე ზიანის მიყენების სურვილი, მასზე მაინც საკმაოდ ცუდ გავლენას ახდენს.
საღამოს 9 საათია, ზაფხულია და ჩემთან ერთად ჩემი ერთ-ერთ მეგობარია რომელმაც გადაწყვიტა ჩემთვის ეთქვა ის რაც დღეს მას თავს გადახდა , აფორიაქებული იყო, მაგრამ გადაწყვიტა ჩეთვის მოეყოლა ის რაც 2 წლის წინ მოხდა და დღეს შედეგი გამოიღო. მეც ყურადღებით ვუსმენდი.
ასე დაწყებულმა საუბარმა კი შემაცბუნა, მივხვდი რომ ჩემი მეგობარი მისთვის საკმაოდ სენსიტიურ თემაზე საუბრობდა.
-ერთხელ მეც, ერთი შეხედვით უბრალო ხუმრობით, ჩემ მეგობარს მორალური ზიანი მივაყენე.
მომბეზრდა, მომბეზრდა… ცოტა უნდა გავხალისდე. მოვუწოდე ჩემს თავს.
გამახსენდა ჩემი კლასელი, რომელიც საკუთარ ტელეფონს ყოველთვის მერხში ინახავდა.
ყველანი ქვემოთ იყვნენ. ტელეფონი ავიღე და გალერიის დათვალიერება გადავწყვიტე. საკმაოდ ბევრი ვიცინე მაშინ, თუმცა ეს არ მეყო.
მეგობრის ფოტო, რომელზეც ის არცთუ ისე ყოველდღიურ ფორმაში გახლდათ, სოციალურ ქსელში ავტვირთე. (ამ ყველაფერს ძალიან ემოციურად ყვებოდა და განიცდიდა)
ზარი დაირეკა.
ტელეფონის ადგილზე დაბრუნება ვერ მოვასწარი.
გაკვეთილზე ბავშვებმა სიცილი დაიწყეს.
– რა ხდება? მაჩვენეთ რაზე იცინით?
მასწავლებელმა შეხედა, სათვალე მოიხსნა და დაჯდა.
– მეც ვნახავ მას, მაგრამ ტელეფონი?! ტელეფონი სადაა?
– არაფერია სასაცილო. ფეხზე ადექით და თვალები დახუჭეთ.
მასწავლებელმა თითოეული ჩვენგანს ჯიბეში არსებული ნივთების გადმოცემა გვთხოვა, თვალები ყველას დახუჭული ჰქონდა.
აი ჩემი რიგიც დადგა, მასწავლებელს ხელში ორი ტელეფონი გადავეცი.
ველოდი გაკიცხვას, ლამის ატირებული.
მასწავლებელმა გააგრძელა. ყველა ბავშვს სთხოვა იმავე გაეკეთებინა. ბოლოს კი ტელეფონი მას გადასცა. (მაშინ ვერ ვხდებოდი ამას ასე რატო აკეთებდა.)
ის დღე ჩემთვის ყველაზე ცუდი იყო.
ორი წელი გავიდა მას შემდეგ, დღეს, მასწავლებელს შევხვდი, იმ ამბიდან ერთი თვის შემდეგ სხვაგან გადავიდა. აქამდე ამ ყველაფრის კითხვა ვერ მოვასწარი, ვერც ბოდიში მოვიხადე ალბათ სინდისის ბრალია .-მეუბნება ის
-სალამი.
-სალამი როგორ ხარ?
ცოტა ხანი გავჩუმდი ხმა ვერ ამოვიღე, ცოტა ხნის შემდეგ კი ბოდიში მოვიხადე.
დაიბნა.
– აი მაშინ ტელეფონის ამბავი.
– აჰჰ, არაუშავს, არც კი ვიცოდი შენ რომ იყავი.
– როგორ თუ?!
– შენ მიხვდი შენ დანაშაულს, მიხვდი და მოინანიე, მას შემდეგ გახსოვს ვინმეს ტელეფონი კლასში დაეტოვებინა?
– არა.
– იმიტომ რომ ისწავლეს რა ზიანი შეიძლება მოგაყენოს, საკუთარი პერსონალური ინფორმაციის შემცველი ტექნიკის უყურადღებოდ დატოვებამ.
თავი ჩავხარე. ერთმანეთს დავემშვიდობეთ.
– მას! დავუძახე.
– გისმენ.
– როგორ არ იცოდით, რომ მე არ ვიყავი.
გაიღიმა.
– თვალები მეც დახუჭული მქონდა.
ასეთი იყო ისტორია, რომელმაც მაშინ დამამწუხრა, თუმცა ბევრი რამეც მასწავლა, რასაც ყოველთვის გამოვიყენებ შეგნებული ცხოვრების მანძილზე. მასწავლებელი როგორც გითხარი დღეს შემხვდა ხოლო ამბავი 2 წლის წინ მოხდა, მაშინ როცა ეს ყველაფერი გავაკეთე, ჩემი კლასელისთვის დიდი ზიანის მომტანი გახდა, როცა ყველაფერი გაიგო ტირილი დაიწყო, სახეზე ფერი სულ დაკარგა და იმდენად ცუდად გახდა რომ საავადმყოფოში გადაიყვანეს, ზუსტად არ ვიცი თუმცა ალბათ ნერვიულობის ფონზე მოხდა ეს ყველაფერი. ჩემს თავს ვერ ვპატიობდი, ისიც მიკვირდა რომ ამის გამოძიება არავინ ისურვა. ალბთ ესეც მასწავლებლის გამო.
გაჩუმდა. მიყურებდა და ჩემგან პასუხს ელოდა.
მე ერთმხრივ დავიბენი , შემეშინდა, შევშფოთდი თუმცა ცხოვრებამ მასწავლა რომ რთულ სიტუაციაში ყოფნისას ორჯერ მეტად მყარად უნდა იდგე და გაუმკლავდე იმ “სიურპრიზს” რაც ცხოვრებამ მოგიმზადა. ბევრი არ მიფიქრია ავდექი და მშვიდად საუბარი დავუწყე .მისმენდა. იტირა კიდეც. შემდეგ აფორიაქებული სუნთქვადა.
-ლუკა ცუდადვარ.
-ვიცი, რომ ცუდად ხარ და განიცდი თუმცა მთავარია ხვდები შენს დანაშაულს დამპირდი რომ ამის შემდეგ მსგავზე არც იფიქრებ მეთქი.
-არვიცი, როგორ და რანაირად მომივიდა ეს მაშინ, გპირდები მსგავს სისულელეს არასდროს ჩავიდენ, ყველაფერს მარტო იმიტომ გიყვები რომ ვიცი ამიხსნი, სწორ გზას მიჩვენებ.
მეც ძალიან წყნარად ავუხსენი რომ ეს დანაშაულია, რომ ამის გამო ხალხი ისჯება და რამხელა შედეგები და მოვლენათა განვითარება შეიძლება მოყვეს ამ ყველაფერს. ვუხსნიდი რომ ამდროს საკმაოდ რთულია დაზარალებუის ვითარება და წამით დავაფიქრეე მის ადგილას რომ ყოფილიყო რას იგრძნობდა, შენც მკითხველო წამით დაფიქრდი რას გრძნობს მაშინ ის და მაშინვე მიხვდები რასთან გვაქვს საქმე.
მე მიმძიმდა ამ თემაზე საუბარი ჩემს მეგობართან, რადგან ეჭვი არასდროს შემპარვია მასში და მისი ბოლომდე მჯეროდა და ახლა როცა ამას ვწერ ალბათ, წაიკითხავს და კიდევ ერთხელ მიხვდება თავის დანაშაულს, მაგრამ ყველაზე მთავარი იცით რაარის? რომ მან მიხვდა.ამიტომ მეამაყება დღეს იგი. სინანული ყველაზე კარგი რამაა.ბიორნემ თქვა : სინანული გონიერებაა,რომელიც გვიან მოდისო. და მე მიხარია რომ ის მოვიდა და დაეხმარა მას ეგრძნო თავისი დანაშაული.
ალბათ უკვე ყველა მიხვდებოდით რას ნიშნავს იყო კიბერდანაშაულის მსხვერპლი და რაოდენ მძიმეა ატარო ამხელა ტვირთი. ბევრი ფიქრი, უძილობა , ფსიქიკური აშლა და კიდევ რამდენი რამ სდევს ამ ყველაფერს უკან. ახლა ჩემი თხოვნაა კარგად წაიკითხო და გაიაზრო რაც ქვევით შეგხვდება, მინდა მუდმივად დაცულმა იგრძნო თავი, არ შეგეშინდეს და ყველაფერი კარგად იქნება .
კიბერდანაშაული-
საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით, კიბერდანაშაულად მიჩნეულია მართლსაწინააღმდეგო ქმედება, რომელიც მოიცავს იმავე კოდექსის 284-ე, 285-ე და 286-ე მუხლების დისპოზიციაში მოყვანილ ერთ-ერთ კომპონენტს მაინც და არა ნებისმიერ მართლსაწინააღმდეგო ქმედებას ჩადენილს კომპიუტერული სისტემის გამოყენებით.
მაგალითად
· კომპიუტერულ სისტემაში უნებართვო შეღწევა (284), კომპიუტერულ
·სისტემაში შეღწევისათვის საჭირო პაროლის ან დაშვების კოდის უნებართვო გავრცელება(285),
·კომიუტერული მონაცემის უნებართვო დაზიანება (286) და სხვ.
ამასთან, შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს დანაშაულთა (მუხლთა) ერთობლიობასაც. კერძოდ, კომპიუტერულ სისტემაში უნებართვო შეღწევას და შემდგომ სხვისი მოძრავი ნივთის ფარულ დაუფლებას .
21-ე საუკუნეში კი კიბერდანაშაულის რიცხვი ძალიან დიდია, კიბერდანაშაული დანაშაულებს შორის დღესდღეისობით მე-2 ადგილზეა. ამ მხრივ რთულია ამ თემაზე საუბარი, ცუდია როცა იაზრებ რომ ასეთი დიდი რიცხვის მაჩვენებელია იგი.ის რაც ადრე კაცობრიობას წარმოუდგენელი ეგონა ახლა ყველასთვის ხელმისწავდომია და თანაც იმდენად რომ სხვისი პირადი ინფორმაციის გასაჯაროებაც კი შეგიძლია. კაცობრიობის ჩამოყალიბებისთანავე, ადამიანს გააჩნდა პროგრესისა და უკეთესი ტექნოლოგიური განვითარების წყურვილი როგორც ჩანს ამ ყველაფერმა გაამართლა . ამან კი მიგვიყვანა დიდ განვითარებასა და პროგრესამდე, რომლითაც საფუძველი ჩაეყარა კაცობრიობის შემდგომ განვითარებას. ყველა იმ მნიშვნელოვან გადადგმულ ნაბიჯს შორის, ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანია ინტერნეტის განვითარება, რომელმაც ჩამოაყალიბა ადამიანების საერთო ენა და შექმნა კომპიუტერების გლობალური ქსელი. ახლა უფრო მარტივია დაინახო ადამიანი რომელიც სხვა ქვეყანაში იმყოფება, მოიკითხო შორიდან და იცოდე როგორ არის. ერთ მხრივ კარგია ასეთი განვითარება, თუმცა მეორე მხარე გვაქვს რომელმაც ხელი შეუწო პირადი ინფორმაციის გასაჯაროებაში, ეს კი მოგეხსენებათ დანაშაულია.
კიბერ სამართალი არის მუდმივად განვითარებადი პროცესი. ინტერნეტის ზრდასთან ერთად, მრავალი სამართლებრივი პრობლემა იჩენს თავს. კიბერ სივრცესთან დაკავშირებით ყველაზე მნიშვნელოვან საკითხს კი კიბერ დანაშაული წარმოადგენს.
ინტერნეტის ჩასახვისა და მისი განვითარების დროს ,დარწმუნებული ვარ ინტერნეტის დამფუძნებლებს წარმოადგენაც არ ჰქონდათ, რომ ის შეიძლება გამოყენებული ყოფილიყო დანაშაულებრივი ქმედებებისათვის.
დღეს, მრავალი შემაშფოთებელი ქმედება ხორციელდება კიბერსივრცეში. კიბერდანაშაული გულისხმობს ყველა იმ ქმედებეას, რომელიც ხორციელდება კიბერსივრცეში დანაშაულებრივი განზრახვით. ისინი შეიძლება მრავალნაირად განხორციელდეს, როგორც კონვენციური ისე ახალი საშუალებებით. ინტერნეტის ანონიმური ბუნების საშუალებით, შესაძლებელი მრავალი დანაშაულებრივი ქმედების განხორციელება ყოველგვარი სასჯელის გარეშე.
ამ დროს ჩადიხარ დანაშაულს “ვირტუალურად” და ალბათ ვერც კი იაზრებ რამხელა რაღაც შეიძლება მოყვეს ამ ყოველივეს, ესეც ბევრი მიზეზის გამო ან არიცი , ან იცი და მაინც ჩადიხარ, რადგან გგონია რომ მოვლენები შენს სასიკეთოდ განვითარდება.~
ნებისმიერი ქმედება, რომელიც შეურაცხყობს ადამიანის გრძნობებსა და უფლებებს მიჩნეულია კიბერდანაშაულად.
ზედმეტად ადვილია გაეხვა ასეთ საქმეში როცა არ ხარ ინფორმირებული ამის შესახებ, მარტივად ტყუვდები, გადადიხარ საფრთხის შემცველ ბმულებზე რომლითაც შენს პირად ინფორმაციას ხელში უგდებ სხვას და შემდეგ გადადიხარ შანტაჟის “ფაზაში” რომლისგანაც თავის დაღწევა უკვე საკმაოდ რთულია. ამიტომ საჭიროა ამ დროს მიმართო სამართალდამცავებს და მიანდო მათ ეს საქმე.
იმედი მაქვს მსგავს სიტუაციაში არასდროს იქნებით, ამისთვის კი საჭიროა კარგად გაეცნო კიბერდანაშაულს და მის მრავალგვარ სახეს, თუკი იცნობ ადამიანებს რომლებიც არ არიან ინფორმირებულები დაეხმარე მათ და აუხსენი, შეასრულე შენ მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობა და ხელი შეუწყვე შენს ქვეყანას იყოს ნაკლები რიცხვის მაჩვენებელი კიბერდანაშაულში.
ჩემს თანტოლებს და ჩემს თანამოქალაქეებს ვეტყოდი რომ იყვნენ ფრთხილად რადგან დღეს კიბერდანაშაული მზარდ საფრთხეს წარმოადგენს.მისგან თავის დასაღწევად კი რამდენიმე ნაბიჯი უნდა გადადგა: მაგალითად:
1.ხშირად გამოცვალეთ პაროლები,
2.არ გახადოთ იგი ყველასთვის ხელმისაწვდომი.
3.სხვადასხვა საიტზე გამოიყენეთ სხვადასხვა პაროლები ეს ამცირებს კიბერდანაშაულის რისკს.
4.არასდროს გახსნათ საფრთხის შემცველი ბმულები.
5.უმჯობესია გამოყენოთ განახლებული ვებ-ბრაუზერები.
კიდევ რამდენი რამაა მისგან თავისდასაღწევად, მთავარია ცოდნა რადგან დღეს კიბერდანაშაულის მსხვერპლი შეიძლება ნებისმიერი ასაკის ადამიანი გახდეს, და საბოლოოდ საქმე არც თუ ისე სახარბიელოდ დამრთავდეს.
მთავარია იცოდეთ.
მიზნობრივი შეტევა არის ჰაკერული ქმედებების თანმიმდევრობა, რომელიც მიმართულია კონკრეტული „მსხვერპლისკენ“ და შექმნილია მისი ფულის ან მონაცემების მოპარვის მიზნით. როგორც წესი, თავმდამსხმელები ამას აკეთებენ საკუთარი სარგებლობისთვის. მათ აქვთ მონეტიზაციის სხვადასხვა ვარიანტები: არასანქცირებული წვდომა ონლაინ ბანკინგთან, მნიშვნელოვანი მონაცემების დაშიფვრა კორპორატიულ სერვერებზე და გამოსასყიდის მოთხოვნა მათ გასაშიფრად, კონკურენტების დავალებით პერსონალური მონაცემების მოპარვა და სხვ.
ბოროტმოქმედები შეჭრისათვის იყენებენ სხვადასხვა ინსტრუმენტებს, ამ მხრივ ფიშინგურ შეტევებს უჭირავთ პირველი ადგილი. ამ ტიპის ონლაინ თაღლითობისათვის მომზადებას სჭირდება დიდი დრო, რადგან იგი გულისხმობს კონკრეტული მომხმარებლის პირად ინფორმაციასთან ადაპტირებით მავნე ვებ-გვერდების, ელექტრონული ფოსტის ან მყისიერი შეტყობინებების შემუშავებას და შექმნას. რეალიზაციის სირთულის მიუხედავად, მსგავსი შეტევები მომგებიანია ჰაკერული ჯგუფებისათვის, ამიტომ ისინი წარმოადგენენ კიბერდანაშაულის გავრცელებულ ფორმას.
შეტევა შეიძლება განხორციელდეს სტანდარტული სცენარის მიხედვით, მაგრამ წარმატების ალბათობა იზრდება, როდესაც გამოყენებულია გარკვეული ინსტრუმენტები ან ნულოვანი დღის მოწყვლადობა. ნაცნობი სიტუაციაა: თანამშრომელი იღებს ელექტრონულ წერილს საინტერესო კონტენტით და ხსნის მას თავის სამუშაო სადგურზე. სანამ ის უყურებს კლიპს, მავნე პროგრამა აღწევს კორპორატიულ ინფრასტრუქტურაში. ხშირ შემთხვევაში, ანტივირუსები ასრულებენ თავიანთ საქმეს და დაუყოვნებლივ ამოიცნობენ სისტემაში შეღწევის მცდელობას.
კიბერდანაშაული, როგორც XXI საუკუნის გლობალური გამოწვევა
შარშან, ერთ არაფრით გამორჩეულ დღეს, როდესაც სკოლაში გამოვცხადდით და პირველი ისტორიის გაკვეთილი უნდა გვქონოდა, საინტერესო რამ მოხდა. ჩვენს ისტორიის მასწავლებელს ნ.თ-ს გაკვეთილზე დააგვიანდა, თუმცა ჩვენი ყურადღება მიიქცია იმან, რომ მასწავლებელი უჩვეულოდ აღელვებული შემოვიდა კლასში. მივხვდით, რომ რაღაც ვერ იყო რიგზე. გაკვეთილი ჩვეულებრივად დაიწყო, განვიხილეთ დავალებები, რამდენიმე მოსწავლემ მოყვა გაკვეთილი, მასწავლებელმაც აგვიხსნა ახალი მასალა. საუბრობდა ნაპოლეონ ბონაპარდის ბოლო ბრძოლაზე, თუმცა აშკარა, იყო რომ მისთვის დამახასიათებელი ემოციურობა, ისტორიის საინტერესოდ გადმოცემის უნარი სადღაც გამქრალიყო. საუბრისას ხშირად ჩერდებოდა, დაფიქრდებოდა, ტელეფონს ჩახედავდა, თითქოს სადღაც ეჩქარებოდა და აგრძელებდა. უხერხულად ვგრძნობდით თავს და მდუმარედ ვუსმენდით.
გაკვეთილის ბოლოსკენ ერთ-ერთმა ჩვენმა კლასელმა ვერ მოითმინა და ჰკითხა: აშკარად არ ხართ კარგ ხასიათზე, რა მოხდა?! მასწავლებელი შეჩერდა, გადაავლო თვალი მთელ კლასს და უკმაყოფილოდ ჩაილაპარაკა: კიბერდანაშაულის მსხვერპლი გავხდი, გუშინ დარიცხული მთელი ხელფასი გაქრა ანგარიშიდან. რაღაც ჰაკერული შეტევა იყო, არ ვიცი რა მოხდა… ამასობაში დაირეკა ზარი და გავიდა კლასიდან.
„კიბერდანაშაული?!“- გაგვიკვირდა ჩვენ, რადგან ვერ მივხდით რას ნიშნავდა ეს ტერმინი, თუმცა მასწავლებლის რეაქციამ დაგვარწმუნა, რომ დიდ პრობლემასთან ჰქონდა საქმე. მახსოვს, სახლში მისული მაშინვე მივუჯექი კომპიუტერს და გადავწყვიტე შემესწავლა ეს საკითხი. ინტერნეტში ამ თემაზე უამრავი მასალა აღმოჩნდა.
რა არის კიბერდანაშაული?
XXI საუკუნე გლობალიზაციის ერაა. სულ უფრო მეტად სუსტდება საზღვრები ქვეყნებს შორის და ეს ერთგვარად კომუნიკაციის თანამედროვე გზების დამსახურებაცაა. ერთ-ერთი ამგვარი გზა კომპიუტერი და ინტერნეტია. კომპიუტერიზაცია – ეს ტერმინი ხშირად არის გამოყენებული საზოგადოების მიერ და მას განმარტავენ, როგორც გლობალიზაციის შედეგს. კომპიუტერიზაციის ნეგატიურ შედეგად შეიძლება ჩავთვალოთ კიბერდანაშაული. კიბერდანაშაულს წარმოადგენს ნებისმიერი მართლსაწინააღმდეგო ქმედება, რომელიც ჩადენილია კომპიუტერული სისტემის გამოყენებით კიბერსივრცეში და ხელყოფს კომპიუტერული სისტემის ფუნქციონირებასა და კომპიუტერული მონაცემების დაცულობას. კიბერდანაშაული დანაშაულებს შორის დღეისათვის მესამე ადგილზეა – ნარკოტიკითა და იარაღით ვაჭრობის შემდეგ.
კიბერდანაშაულის პირველი შემთხვევა
კიბერდანაშაულის ისტორია მე-20 საუკუნის 70-იანი წლებიდან იწყება. სწორედ მაშინ, როცა ელექტროგამომთვლელმა მანქანამ ალფონს კონფესორეს საშუალება მისცა, 600 ათას დოლარამდე მოეპარა. კიბერუსაფრთხოების საკითხი საქართველოსთვის აქტუალური გახდა 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ, რომლის დროსაც კიბერშეტევის მსხვერპლი არაერთი სამთავრობო და არასამთავრობო საიტი გახდა.
კიბერდანაშაულის გავრცელებული სახეები
კიბერშეურაცხყოფა: ბავშვთა პორნოგრაფიის გავრცელება, ვინმეს შეურაცხყოფა ან დამცირება ელ-ფოსტის ან სხვა მსგავსი საშუალების გამოყენებით. პირის სქესობრივი, რასობრივი, რელიგიური ან სხვა სახის პირადი ცხოვრების შეურაცხყოფა და სხვა.
კიბერვანდალიზმი: ნებისმიერი ტიპის საინფორმაციო ბაზების დაზიანება/განადგურება. ამის კარგი მაგალითია: კონკურენტი კომპანიების მიერ კორპორაციული კიბერჯაშუშის შეგზავნა მეტოქე დაწესებულებაში, რათა მან მოიპაროს გარკვეული ინფორმაცია, რითაც შეიძლება ქონებრივი ზიანი მიადგეს კომპანიას ან საერთოდ გაკოტრდეს.
კიბერგათეთრება: უკანონოდ მოპოვებული ფულის ინტერნეტგადარიცხვა, წყაროსა და მიმღების ვინაობის დაფარვის მიზნით.
კიბერქურდობა: ქურდობა ინტერნეტსივრცის დახმარებით.
კიბერტერორიზმი: ამ შემთხვევაში დანაშაული სახეზეა, როდესაც პიროვნება ტეხავს სამთავრობო ან სამხედრო ვებ-გვერდს. ან, თუნდაც ინტერნეტსივრცეში იდეოლოგიურად მოტივირებული ძალადობა მოქალაქეთა წინააღმდეგ.
კიბერდანაშაულით გამოწვეული საფრთხეები
კიბერდანაშაულის ჩადენის შემთხვევაში, შესაძლოა, დამნაშავის ხელში აღმოჩნდეს ისეთი ინფორმაცია, რომელიც შეიძლება უკავშირდებოდეს: პიროვნების პერსონალურ მონაცემებს; პიროვნების პირად ცხოვრებას; ამ მონაცემების საშუალებით დამნაშავეს ადვილად შეუძლია: მიიღოს ფინანსური სარგებელი; შანტაჟის ან მუქარის გზით აიძულოს პიროვნება, განახორციელოს ან თავი შეიკავოს რაიმე ქცევის განხორციელებისგან მისი ნების საწინააღმდეგოდ და დამნაშავის სასარგებლოდ.
მეორე დღეს, კლასში მისულმა აღმოვაჩინე, რომ ჩემს მსგავსად მთელი კლასი დაინტერესებულა ამ თემით. ახლა უკვე ყველამ ვიცოდით, თუ რა იყო კიბერდანაშაული, მისი სახეები და ის მძიმე შედეგები რაც შეიძლება მოუტანოს ადამიანს, ორგანიზაციას თუ სახელმწიფოს. მთელი დღე ამ თემას განვიხილავდით დასვენებებზე და მოუთმენლად ველოდით ბოლო, ისტორიის გაკვეთილს. გვქონდა უამრავი კითხვა და გვაინტერესებდა დეტალურად, როგორ გახდა კიბერდანაშაულის მსხვერპლი ჩვენი მასწავლებელი ან რა მოიმოქმედა ამის შემდეგ.
დადგა ეს დროც და მასწავლებელი შემოვიდა კლასში. მაშინვე ვუთხარით, რომ გვაინტერესებდა ეს საკითხი და ვთხოვეთ, მოეყოლა ჩვენთვისაც, თუ რა მოხდა. აღმოჩნდა, რომ იმ დილით მასწავლებელს სურდა შესულიყო ინტერნეტ-ბანკში, რათა შეევსო მობილურის ბალანსი. ამ დროს არ დააკვირდა საიტის მისამართს, გადავიდა ყალბ ვებ-გვერდზე, რომელიც ძალიან ჰგავდა მისი ბანკის ინტერნეტ-სერვისს. საიტზე, რა თქმა უნდა, შეიყვანა მომხმარებლის სახელი და პაროლი, რის შემდეგაც ავტომატურად მიუვიდა შეტყობინება, რომ მისი ანგარიშიდან გადაირიცხა მთელი თანხა გაურკვეველ ანგარიშზე. მასწავლებელი ახლაღა გამოერკვა თუ რა მოხდა, ახლა უკვე დააკვირდა საიტის მისამართს და ძალიან გაბრაზდა საკუთარ თავზე.
ჩვენ ძალიან დაგვაღონა ამ საკითხმა და ვკითხეთ, თუ რა მოიმოქმედა ამის შემდეგ. მასწავლებელმა სასწრაფოდ დარეკა ბანკში და შეატყობინა მომხდარის შესახებ. ბანკის თანამშრომლებმა სასწრაფოდ დაბლოკეს მისი ანგარიშები, შემდგომი საფრთხის თავიდან ასაცილებლად, შემდეგ კი ურჩიეს მიემართა სამართალდამცავი ორგანოებისათვის. აქ უკვე მასწავლებელი დადგა დილემის წინაშე. მან თქვა, რომ თუ პოლიციას მიმართავდა და ისინი შეძლებდნენ დამნაშავის პოვნას, აუცილებლად დააპატიმრებდნენ, ეს კი, მიუხედავად ყველაფრისა, არ სურდა. მეორე მხრივ, თუ ასე არ მოიქცეოდა, დამნაშავე, თუ დამნაშავეთა ჯგუფი გააგრძელებდა დანაშაულებრივ ქმედებებს და ბევრი ადამიანი აღმოჩნდებოდ მსხვერპლი. ვინ იცის, იქნებ ბევრ მათგანს მინიმალური საყოფაცხოვრებო პირობებისთვის განკუთვნილი თანხა დაეკარგებოდა.
მასწავლებელი დაუკავშირდა სამართალდამცავებს, განაცხადა მომხდარის შესახებ და ელოდა მათგან პასუხს. მთელი გაკვეთილი ამ თემაზე მსჯელობაში გაგრძელდა. ახლა უკვე განვიხილეთ კიბერდანაშაულის თავიდან არიდების შესაძლო გზები და ერთად ჩამოვაყალიბეთ ჩვენივე უსაფრთხოებისთვის საჭირო ქმედებათა ჯაჭვი.
კიბერდანაშაულის თავიდან არიდების გზები
სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ დღეს კიბერდანაშაული მზარდ საფრთხეს წარმოადგენს და ამის საწინააღმდეგოდ გარკვეული ქმედითი ნაბიჯების გადადგმაა საჭირო.
• გამოიყენეთ გრძელი და კომპლექსური პაროლები;
• ხშირად გამოცვალეთ პაროლები;
• არავის გაუზიაროთ თქვენი პაროლები;
• ნუ გამოიყენებთ თქვენს პაროლს უცხო მოწყობილობებზე;
• გამოიყენეთ სხვადასხვა პაროლი სხვადასხვა სისტემაში სამუშაოდ;
• გამოიყენეთ განახლებული და ოფიციალური ვებ-ბრაუზერები;
• ნუ შეხვალთ საეჭვო ვებ-გვერდებზე;
• ნუ დააჭერთ PopUp ფანჯრებს;
• წინასწარ დაფიქრდით,რა ინფორმაციის განთავსებას აპირებთ ინტერნეტში;
• პაროლის შეყვანისას დარწმუნდით,რომ ვებ-გვერდი იყენებს სერთიფიკატს;
• ყოველთვის დააკვირდით ბმულს,თუ რომელ ვებ-გვერდზე შედიხართ;
• მოერიდეთ საეჭვო საიტებიდან სხვადასხვა ფაილის გადმოწერას მათ ინსტალაციას;
• გამოიყენეთ სპამის ფილტრები თქვენს „მეილ კლიენტზე“;
• არასდროს დატოვოთ თქვენი ორგანიზაციის ან პირადი მეილის მისამართი ინტერნეტში;
• არასდროს დააჭიროთ სპამ მეილის ბმულებს;
• ყოველთვის შეამოწმეთ გამომგზავნის მეილ მისამართი;
• არასდროს გახსნათ ფაილები, რომლებიც თან ახლავს წერილს.
• ვებ-გვერდის ბმულში https გამწვანებულია და მარცხნივ გამოსახულია დახურული ბოქლომი, რაც იმას ნიშნავს,რომ ვებ-გვერდი დაცულია და მას აქვს უსაფრთხოების სერთიფიკატი. საეჭვო ვებ-გვერდის შემთხვევაში, ბრაუზერი გვატყობინებს,რომ მან ჩვენთვის სასურველ კონკრეტულ ვებ-გვერდზე წვდომა დაბლოკა და გვერდზე შესვლამ შესაძლოა, ჩვენი კომპიუტერის დავირუსება გამოიწვიოს.
• თუ ვებ-გვერდის ბმულს დააკვირდებით, შეამჩნევთ, რომ მისამართი განსხვავებულია ნამდვილი გვერდის მისამართისგან და ბმულში ბევრი დამატებითი სიმბოლოა ჩაწერილი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ეს გვერდი თქვენი მონაცემების მისათითებლად ჰაკერებმა გამიზნულად შექმნეს. მიუხედავად იმისა, რომ ფიშინგვებგვერდი შესაძლოა, ვიზუალურად ძალიან ჰგავდეს ნამდვილს, კარგად დაკვირვების შემდგომ, მისი ამოცნობა მაინც შესაძლებელია. ამ შემთხვევაში, გვერდს არც უსაფრთხოების სერთიფიკატი გააჩნია და მეტიც, თქვენ არათუ payPal-ზე, არამედ Altervista.org-ზე იმყოფებით.
გავიდა რამდენიმე კვირა და არაფერი ვიცოდით ამ ამბის გაგრძელების შესახებ. ერთ დღესაც მასწავლებელი ნ.თ შემოვიდა კლასში და გამოაცხადა, რომ მისი ბანკის ოპერატორი დაუკავშირდა და შეხვედრა სთხოვა. აღმოჩნდა, რომ მის მსგავსად ბევრი იყო დაზარალებული და ბანკმა აუნაზღაურა ყველას ზარალი. ხოლო დანაშაულებრივ ქმედებაზე მიმდინარეობდა კვლავ გამოძიება და აღნიშნული ბანკი გააგრძელებდა სამართალდამცავებთან თანამშრომლობას.
ძვირფასო თანატოლებო, კიბერდანაშაულის მსხვერპლი ნებისმიერი ადამიანი შეიძლება გახდეს, მაგრამ ყველა შემთხვევაში ვერ ხერხდება დამნაშავეთა დადგენა და არც ყველა შემთხვევა სრულდება ისე პოზიტიურად, როგორც ეს ჩვენი მასწავლებლის შემთხვევაში მოხდა. ყოველივე ეს არაინფორმირებულობამ გამოიწვია, ამიტომ გთხოვთ, გაითვალისწინოთ ჩვენს მიერ ჩამოთვლილი რეკომენდაციები, იყავით ყურადღებით, იყავით ინფორმირებულები, რათა არ გავხდეთ კიბერდანაშაულის მსხვერპლნი.
კიბერდანაშაული? არის, გარკვეული საზოგადოება, რომელთაც, ამ ტერმინის შესახებ არც კი სმენიათ, რასაც თქვენზე, ანუ “სამართალდამცავი”-ს მოთამაშეებზე ვერ ვიტყვი.
ალბათ,უკვე მიხვდით კიდეც, რომ ჩემი დღევანდელი ბლოგი, კიბერდანაშაულს ეხება. არიან ადამიანები რომელთაც შეხება ქონიათ, კიბერდანაშაულთან, მსხვერპლიც გამხდარან და ასევე აღმოუფხვრავთ კიდეც.
ამასთან დაკავშირებით, მინდა ერთი ამბავი გიამბოთ, და პირადი გამოცდილება გაგიზიაროთ.
—- ამბავი, რომელიც გადამხდა, და ჩემი პირადი გამოცდილება.
შარშან, მომივიდა ესემესი, ყალბი ექაუნთიდან სახელით Prime TV.
ესემესის შინაარსი, მდგომარეობდა იმაში რომ მიწვევდნენ გასაუბრებაზე. ესემესის ქვემოთ კი, იყო მითითებული ნომერი, რომელზეც დაინტერესების შემთხვევაში უნდა დამერეკა. გადავედი ამავე Facebook-ის გვერდზე,
რომელზეც მხოლოდ ერთი ფოტო ედოთ. შევამჩნიე, რომ საერთო მეგობრებში ჩემი რამდენიმე ნაცნობი იყო. მივწერე, და ვკითხე იცოდნენ თუ არა რამე ამ ექაუნთის შესახებ. მათ კი მითხრეს რომ Fake გვერდი იყო,
იტყუებოდნენ და დამებლოკა,ან ყურადღება არ მიმექცია. ამის გაგების შემდეგ დავეჭვდი, და ამ ამბავში უფრო ჩაღრმავება დავიწყე. ვკითხე, თუ სად, რომელ ქალაქში და რომელ ქუჩაზე, მივსულიყავი გასაუბრებაზე. მითხრეს, რომ Prime TV-ს
ოფისი კაჭრეთში მდებარეობდა და მითითებულ თარიღზე, მითითებულ დროს უნდა მივსულიყავი. უსაფრთხოების მიზნით და მათ ნათქვამში დასარწმუნებლად, მათ მიერ მოწვდილი ინფორმაცია დავგუგლე. აღმოჩნდა,
რომ არანაირი Prime TV-ს ოფისი არ არსებობდა კაჭრეთში, და ეს მხოლოდ ცრუ ინფორმაცია იყო. რაც “ფიშინგი”ზე მიგვანიშნებდა. როცა მიხვდა, რომ ტყუილში გამოვიჭირე რამდენიმე ესემესზე დამ-seen-ა და არ მიპასუხა.
შემდეგ, კიდე მივწერე, თუ რაში სჭირდებოდა ეს ტყუილი, და რატომ ცდილობდა ხალხის გასულელებას. თუმცა, პასუხი არც ამ კითხვაზე მიმიღია. მეორე დღეს, კიდევ შევამოწმე, მოწერილი ქონდა თუ არა რამე,
თუმცა ამჯერად მისი Facebook ანგარიში გაუქმებული დამხვდა. ვფიქრობ შევძელი, ამ კიბერდანაშაულის აღმოფხვრა, სიმართლის გარკვევის შემდეგ მან ანგარიში გააუქმა,
მაშასადამე კიბერდანაშაულიც აღმოიფხვრა და საზოგადოებაც გადარჩა, მორიგი ტყუილისგან.
გარდა ჩემი შემთხვევისა, მსმენია კიდე ბევრი რამ ამ თემასთან დაკავშირებით. და არამარტო მსმენია, არამედ წამიკითხავს კიდეც ბევრ სოციალურ ქსელში. ახლა, ამ ამბების მოყოლა რომ დავიწყო,
ვფიქრობ, იმაზე დიდი გამოვა ჩემი ბლოგი, ვიდრე დავგეგმე. საზოგადოება, ფიქრობს როგორ შეიძლება მასთან ბრძოლა. როგორც, ყველა ადამიანს, ასევე მეც მაქვს პირადი მოსაზრება მის აღმოფხვრასთან დაკავშირებით.
—- რას ვფიქრობ, როგორ შეიძლება, მასთან ბრძოლა?
ბევრ არასრულწლოვანს აქვს არაერთი სოციალური ქსელი. ხშირად არის ისეთი შემთხვევები როცა ისეთი ადამიანი გვიგზავნის მეგობრობის თხოვნას, რომელსაც საერთოდ არ ვიცნობთ. თუმცა, მიუხედავად ყველაფრისა
ამ უცნობს, ან ვთანხმდებით მეგობრობაზე ან არა. არიან თინეიჯერობის ასაკში მყოფი, ახალგაზრდები რომელთაც გააზრებული აქვთ რას ნიშნავს კიბერუსაფრთხოება. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით კი არ იმატებს
უცხო ადამიანს. თუმცა რას ვიტყვით იმ ბავშვებზე, რომლებიც 11-12 წლისები არიან, და ამ ყველაფრის შესახებ არც კი სმენიათ. ამ შემთხვევაში მათი მახეში გაბმა კი ძალიან ადვილია. მითუმეტეს, რომ დღევანდელ
საზოგადოებაში ხშირია ანგარიშები, რომელზეც მითითებულია სხვისი სახელი და გვარი და ასევე სხვისი ფოტო. გამოსავალი იმის რომ აღმოვფხვრათ კიბერდანაშაული, მდგომარეობს იმაში, რომ ერთმანეთს გავუზიაროთ გარკვევული ინფორმაცია
უსაფრთხოების თვალსაზრისით. გავუფრთხილდეთ, ჩვენს პირად ინფორმაციას. ასევე პირად ნივთებს, როგორიცაა პირადობის მოწმობა, და სხვადახსვა საბანკო ბარათები.
საზოგადოებამ, დიდებმა თუ პატარებმა, უნდა იცოდნენ თუ რას ნიშნავს პირადი უსაფრთხოება.
—- რას ვურჩევ ჩემს თანატოლებს?
ყველაფერ იმ ზემოთხსენებულის გათვალისწინებას რაც ტქსტშია.
გისურვებთ წარმატებებს
გუნდი: S.H.I.E.L.D.
სახელი და გვარი: გიორგი სანიკიძე
ისტორია:
ეს ისტორია თავად მე გადამხდა,თანაც სამწუხაროდ რამდენჯერმე. მიუხედავად იმისა, რომ არანაირი კავშირი მქონდა იმ დანაშაულთან, რაშიც მდებდნენ ბრალს. ჩემს ტელეფონს პრობლემები აქვს მის ფუნქციონირებასთან დაკავშირებით,ხშირად ჭედავს და ეკრანი ტელეფონის კარგად არ ფუნქციონირებს, რის გამოც მუდამ ვფრთხილობ და ვცდილობ რომ რაიმე არ შემეშალოს ტელეფონით სარგებლობისას.ახლა კი ის ამბავი რომელიც მე გადამხდა თავს დაახლოებით 3 წლის წინ. ერთ დღეს,საღამო ხანს გადავწყვიტე ჩემს ტელეფონში Google-ის აპლიკაციით მესარგებლა რათა ფილმებისთვის მეყურებინა.როდესაც Google-ის აპლიკაციას დავაჭირე თითი ჩვეულებრისამებრ ველოდი დიდხანს მის გახსნას რადგან ტელეფონი ჭედავს ხშირად.ბევრი ვირუსი გამოგზავნილა ჩემს Google-ის სისტემაში მაგრამ რაც მაშინ მოხდა ყოველგვარ მოლოდინს გადააჭარბა და ცოტა არიყოს დამზაფრა.როდესაც გავხსენი აპლიკაცია და ავკრიფე ინტერნეტ საიტი კერძოდ Adjaranet.com, რათა ფილმებისთვის მეყურებინა მოულოდნელად სხვა ვებ-გვერდი გაიხსნა, სადაც გამოჩნდა რომ შეტყობინებას მიგზავნიდა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო და ბრალი მედებოდა პორნოგრაფიული საიტების ვიზიტებისა და მსგავსი სრულიად ამაზრზენი მასალის გავრცელებაში,რომელიც საქართველოს კანონმდებლობით აკრძალულ მასალას შეიცავდა და მაჯარიმებდნენ 50 ლარით თუ უფრო მეტით ზუსტად არ მახსოვს, იმდენად შევძრწუნდი ასეთი ფაქტით რომ თანხისთვის ყურადღება არ მიმიქცევია.მგონი უფრო მეტი თანხა მქონდა ვითომ გადასახდელი ჯარიმის სახით.რა თქმა უნდა მივხვდი რომ,ეს იყო კიბერდანაშაულის ერთ-ერთი სახე, რითიც ჩემი მოტყუება სურდათ თაღლითობის გზით.მითუმეტეს მსგავს საიტებს არ ვრთავ, რადგანაც ჩემთვის ეთიკურად მიუღებელი და ყოვლად ამაზრზენია მსგავსი რამეები,თანაც შინაგან საქმეთა სამინისტროს ასეთი სახით არამგონია გამოეგზავნა შეტყობინება ჩემთვის მართლაც რომ ვყოფილიყავი დამნაშავე მსგავს რამეში.რომელი მუხლით მქონდა წაყენებული ბრალდება არ დავაკვირდი რადგან ვიცოდი რომ ყოველივე ეს იყო მონაგონი და სრული უაზრობა. მე ვფიქრობ რომ მსგავს შემთხვევაში შინაგან საქმეთა სამინისტრო უფრო მოწესრიგებულად მოქმედებს ვიდრე ამ შეტყობინების გამომგზავნი ადამიანი ან იქნებ ჯგუფი.თუ ადამიანს,კერძოდ არასრულწლოვანს თუ მსგავს რამეში მიუძღვის ბრალი თანაც დასაბუთებულად სამინისტრო ქმნის ოპერატიულ ჯგუფს რომელიც მუშაობს ამ საქმეზე ვინაიდან არასრულწლოვანთან აქვთ შეხება გაიგებენ ამ მოზარდის მისამართს და თან ფსიქოლოგის თანხლებით მივლენ მასთან და მის ოჯახთან, ასევე მოზარდის მშობლებს დაუკავშირდებიან.აქ კი პირდაპირ თანხის გადახდას ითხოვდნენ წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩემი დაპატიმრება იქნებოდა სასჯელი. მაშინ მე გახლდით 13 წლის და ვინაიდან მსურს მომავალში ჩემი პროფესიული საქმიანობა დავუკავშირო საქართველოს სისხლის სამართლის ძალოვან სტრუქტურებს და კერძოდ გავხდე გამომძიებელი, ჩახედული ვარ მსგავს საკითხებში და პატარაობიდანვე ვსწავლობ მსგავს რამეებს. მოზარდი კი კანონმდებლობის მიხედვით 14 წლიდან აგებს პასუხს მის ქმედებებზე რომელიც კანონსაწინააღმდეგოა.საბოლოო ჯამში მე ამ სატყუარაზე არ წამოვეგე და მსგავსი შეტყობინება ვუგულებელყავ და გამოვრთე იგი.როგორც ველოდი არაფერი მომხდარა და კიბერდამნაშავეებმა ვერაფერი შესძლეს ჩემთან მიმართებაში და ვერ დამტყუეს თანხა.
გუნდი: ფენიქსი
სახელი და გვარი: “სიყვარული” online; მარიამ მათეშვილი/ნუცა ნონიაშვილი
ისტორია:
,,ყოფნა?.. არ ყოფნა?.. საკითხავი აი ეს არის.
მართლაც, რომ დღეს უდიდესი დილემის წინაშე ვდგავართ, რა იმალება ეკრანის მეორე მხარეს, ჭეშმარიტი სიყვარული თუ ადამიანი, რომელიც სხვის იდენტობას იპარავს?
ახლა კი მინდა გაგიზიაროთ პატარა ისტორია, რომელიც ცოტა ხნის წინ ჩვენს ახლო მეგობარს გადახდა. ამბავი ერთი შეხედვით შესაძლოა უმნიშვნელოდ და ბავშვურ ახირებად მოგეჩვენოთ, თუმცა 21-ე საუკუნეში გავრცელებულ ,,დაავადებად” გადაიქცა. ხშირად კი მას სავალალო შედეგებამდე მივყავართ. ახალგაზრდები ქმნიან პროფილებს, სადაც ანთავსებენ ვიზუალურად მიმზიდველი უცხო ადამიანების, INSTAGRAM მოდელებისა თუ hollywood ვარსკვლავების ფოტოებს და მათ საკუთარი კეთილდღეობისთვის იყენებენ. მათი მიზანი კი ხშირ შემთხვევაში სამაგიეროს გადახდა, გართობა ან იმ ინფორმაციისა თუ ფოტოსურათების გამოტყუებაა, რომელსაც პირადად ვერანაირ შემთხვევაში ვერ მოიპოვებდნენ. ადამიანი რომელსაც ეს ისტორია გადახდა 16 წლის რომანტიკოსი ბიჭია, რომელმაც ერთ დღესაც facebook-ის ონლაინ სივრცეში, მისთვის საოცნებო გოგონას მიერ მიიღო შეტყობინება. რა თქმა უნდა, შეტყობინებას დაუყოვნებლივ უპასუხა და კვირების მანძილზე ღრუბლებში დაფრინავდა. ამ თემაზე გაუჩერებლივ საუბრობდა მეგობრებთან, გვიზიარებდა მის ფოტოებსა და პირად შეტყობინებებს, სურდა საკუთარი ბედნიერება ჩვენთვისაც გადმოეცა. თუმცა მისი მეგობრები დააეჭვა გოგონას ქცევებმა და საკუთრმა ისტორიებმა, ამიტომაც გადავწყვიტეთ საქმე საკუთარ ხელებში აგვეღო და პატარა გამოძიება ჩაგვეტარებინა. პირველ რიგში, მოვინახულეთ გოგონას პირადი გვერდი და გადავწყვიტეთ მის მიერ ატვირთული ფოტოების სხვა სოციალურ ქსელებში მოძებნა, რათა დავრწმუნებულიყავით მის რეალობაში. სამწუხაროდ აღმოჩნდა, რომ ფოტოები სხვა პიროვნებას ეკუთვნოდა, ხოლო ამ დროის განმავლობაში გოგონა ცდილობდა მისი პირადი ცხოვრების და ურთიერთობების შესახებ ინფორმაციის მოპოვებას. ჩვენი გამოძიება ცოტა კიდევ შორს წავიდა და გადავწყვიტეთ იმ მონაცემების მიხედვით გვემოქმედა, რომელთა თაობაზე ვიცოდით, რომ გახლდათ სიმართლე. მინაწერებში აღმოვაჩინეთ, რომ გოგონამ დაუფიქრებლად ახსენა ჩვენი სკოლის ერთ-ერთი მასწავლებელი, თუმცა ამაზე მანამდე ყურადღება არ გაგვიმახვილებია. შევეხმიანეთ ამ პიროვნებას და გაერთიანებული ძალებით შევადგინეთ ,,ეჭვმიტანილთა” სია. შედეგად გაგვიმარტივდა ინდივიდის პოვნა, თუმცა მას თამაშში მაინც ავყევით და თავად ვაღიარებინეთ სიმართლე. ასეთი შემთხვევის მსხვერპლი ორივე მხარეა დამნაშავეც და ზეწოლის ქვეშ მყოფიც. ადამიანები, რომლებიც ჩადიან მსგავს ქმედებებს, ცხოვრობენ ვირტუალურ სამყაროში. აქვთ გარკვეული ჩარჩოები, რომლებიც ადგმევინებენ ირაციონალურ ნაბიჯებს და ხშირ შემთხვევაში თავად ხდებიან ამ ნაბიჯების მსხვერპლნი.
-რისი ცოდნაა აუცილებელი მსგავს დანაშაულთან დაპირისპირებისას? პირველ რიგში აუცილებელია შევინარჩუნოთ საღი გონება, დავუკავშიროთ ფაქტები ერთმანერთს და ვიცოდეთ რომ 157-ე მუხლის თანახმად, მსგავსი ქმედება დასჯადია. გარდა ამისა, გაქვთ უფლება მოითხოვოთ გამოქვეყნებული ფოტოების წაშლა.
გუნდი: MEMENTO
სახელი და გვარი: თემურ გერაძე
ისტორია:
იმ ამბის გახსენება, რომელიც ახლა უნდა გიამბოთ, ჩემთვის საკმაოდ რთულია, რადგან ეს არის ისტორია, რომლის გახსენებაც ყოველთვის გარკვეულ ტკივილთან ასოცირდება. საქართველოში ბავშვები, სამწუხაროდ ხშირად მატერიალურად რთულ სიტუაციაში არიან, რის გამოსასწორებლადაც ისინი სხვადასხვა ხერხს მიმართავენ. ჩემი მეგობარი, კლასელი, რომელთან ერთანაც უკვე თერთმეტი წელი ერთ საკლასო ოთახში ვზივარ, მატერიალურად საკმაოდ რთულ სიტუაციაში გახლდათ. მამა გარდაეცვალა, დედა და პატარა ძმა ჰყავდა. იმის გამო, რომ დედა ავადმყოფი იყო ვერ მუშაობდა და ოჯახი სახელმწიფოს დახმარების ხარჯზე ცხოვრობდა, თუმცა თანხის დიდი ნაწილი მედიკამენტბში იხარჯებოდა. ბუნებრიბია ამან გ.ლ ზე ფსიქოლოგიურად ძალიან იმოქმედა როცა გ.ლ-ს ძალიან გაუჭირდა, მან ერთი მეტად სახიფათო გზა მოძებნა (ამ ყველფრიდან გამოსავალი ამით იპოვა ) რომლის შესახებაც ქვემოთ გიამბობთ:
-გაკვეთილზე ვისხედით მასწავლებელმა გ.ლ-ს კითხვა დაუსვა თუმცა დაბნეულობისგან არც კი გაუგონია, როცა ადამიანს 10 წელია იცნობ, მარტივად ხვდები როდის რაზე ფიქრობს ხოლმე.
გიორგი ერთ-ერთი ყველაზე ჭკვიანი ბავშვი იყო ჩვენს კლასში, განსაკუთრებით მათემატიკა იცოდა და ყოველთვის ამბობდა, რომ მოაგროვებდა თანხას და აუცილებლად გახდებოდა კომპიუტერების სპეციალისტი.
გაკვეთილის შემდეგ მასთან მივედი. პირდაპირ და თამამად ვუთხარი:
– აბა დაიწყე
გამიღიმა.
– შენ ჰო ვერაფერს გამოგაპარებს კაცი რააა…
– თუ რამით შემიძლია დახმარება, ხომ იცი, რომ ყოველთვის ვეცდები?!
(იმ წამს მივხვდი რომ გ.ლ-ს მატერაილურ დახმარებაზე მეტად თანამოაზრე სჭირდებოდა ვინ გაუგებდა და აუხსნიდა)
– კი, მაგრამ
– არავითარი მაგრამ. რაღაც იდეა გაქვს, აბა დაიწყე.
– თემო, იცი, რომ თანხა მჭირდება, დახმარება დედას მკურნალობაში იხარჯება და საკვების ფული არ გვრჩება. იცი, რომ კომპიუტერულ ტექნიკაში ძლიერი ვარ. მიჭირს თქმა. გაჩუმდა.
– მეგობრები სწორედ იმისთვის არიან, რომ მოისმინონ ის, რისი თქმაც გიჭირს.
– კარგი, შემიძლია სხვისი პირადი ინფორმაციის მოპოვება და შემდეგ შანტაჟით ფულის შოვნა.
ამის მოსმენა ზედმეტად რთული იყო ჩემთვის და ყოველთვის როცა ვიხსენებ იგივე ემოცია მაქვს ხომე, როგორც პირველად.
არც მიფიქრია პირდაპირ დავიწყე ახსნა თუ რას ჩადიოდა და ვეუბნებოდი:
– ეგ დანაშაულია, თან რამდენიმე მუხლს არღვევ გ. პირველ რიგში მორარულად ჩადიხარ დანაშაულს. მე ამაას ვერ გაგაკეთებინებ. იცი რამდენად მნიშვენლოვანია ჩემთვის სამართლებრივი ნორმების დაცვა ამაზე წინ არაფერს ვაყენებ და ამის უფლებას არ მოგცემმეთქი, მთელი დღე ველაპარკებოდი და ვუხსნითი რა შედეგები შეიძლებოდა მოჰყოლოდა ამ ყველაფერს, ისიც მისმენდა. იცი , ეს რაც მაქვს აიღე, (ოცდახუთი ლარი მქონდა) ცოტა რამ იყიდე და შევეცდები დაგეხმარო. გთხოვ არ ჩაიდინო კიბერ გზით დანაშაული, ამით სხვის უფლებებს არღვევ, საქართველოს კანონმდებლობის მინიმუმ სამ მუხლს. არა, არ ქნა ეს და აუცილებლად ვიპოვით რამე სხვა უფრო ჰუმანურ გზას.
– მადლობა.
მიჭირდა გამეზარებინა რას ჩადიოდა და რამხელა რისკებთან ასოცირდებოდა ეს საქმე.
იმ დღეს ყველა ჩემ კლასელთან მივედი, სიტუაცია ჯერ მათ, შემდეგ კი მათ მშობლებს გავაცანი. სულ ოცდაერთი ბავშვი, ოცდაერთი მადლობა მივიღე. იდეამ გაამართლა. დაახლოებით 400 ლარი შევაგროვეთ და გიორგის გადავეცდით.იმ დღეს ყველაზე ბედნიერი ვიყავი, თუმცა მედლის ორმა მხარემ აქაც იჩინა თავი. გამახსენდა ხალიდ ჰოსეინის სიტყვები: ,, ავღანეთში ბავში ბევრია ბავშვობა კი ცოტა” სამწუხაროდ გ.ლ -ს შემთხვევაშიც ასეა.
რამდენიმე დღის შემდეგ, სამოქალაქო გაკვეთილის შემდეგ, ჩვეულებრივად გარეთ გავდიოდით, როცა მასწავლებელმა გაგვაჩერა მე და გიორგი და გვითხრა.
– არაფერი არ გააკეთოთ მანამ სანამ მეგობარს არ კითხავთ აზრს. არა, გ.ლ თავი არ დახარო, რადგან შენ ჩემს თვალში გმირი ხარ, გმირი რომელიც საკუთარი ოჯახის კეთიდღეობისათვის ყველაფერს გააკეთებს. თუმცა ამ დღიდან მინდა კარგად გაიაზრო შენი მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობა და მსგავსზე ფიქრიც კი არ გაბედო. თემო, მადლობა.
იცით, კულტურის ცენტრს დავუკავშირდი და ხომ იცით ორი კვირის წინ ,,კუკარაჩა” რომ დავდგით, ის უნდა გავიტანოთ და არ შემარცხვინოთ. (გაიცინა)
და კიდევ, ის თანხა რაც შემოვა, შენია. კარგი აბა გაიქეცით, კუკარაჩა და მურტალო. (როლები ასე გვქონდა გადანაწილებული)
– ძალიან დიდი მადლობა მას.
– მადლობა თქვენ.
გ.ლ-ს სამსახიობო ნიჭით მოხიბლული ხალხი ტაშს უკრავდა, ფარდა სადაც იყო დაიხურებოდა, გ.ლ-ს გავხედე, გამიღიმა და თვალი ჩამიკრა. გ.ლ-ს მის მერე მსგავსზე არც უფიქრია და იმ დღის მერე მას ყველაზე კარგად ესმის მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობა. მთავარია იპოვო სწორი გამოსავალი დაეხმარო, აუხსნა და ყველაფერი ისე იქნება როგორც ჩვენ საქრთველოს მოქალაეებს შეგვეფერება.
კონფუციმ თქვა:შეეცადე ოდნავ კეთილი იყო და თავად დაინახავ რომ ცუდის გაკეთებას ვეღარ შეძლებო.
bonus-varskvlavis miRebis Zalian magari Sansi gaqvT!
amocana aseTia: mTelma gundma an gundebma moixmoT Tqveni megobrebi da dadgaT fleSmobi, fleSmobi unda iyos onlain rac gulisxmobsL: yvela am videos kolaJis saxiT agzavniT CvenTan:
onlain FfleSmombSi unda monawileobdes minimum 50 adamiani.
flEeSmobisTvis “samarTaldamcavi 2” gamoiyeneT simRera, romelsac SuperPower of Love (siyvarulis superZala) ewodeba. am simReras Cven SemoklebiT SPL (espiel) vuwodebT. swored siyvaruli amarcxebs yvelanair borotebas samyaroSi, ufro metic, is ukeTesobisken cvlis adamians. TqvenTvis cekvis ileTebic movamzadeT, Seswavlis gaadvilebis mizniT davurTeT video instruqciac.
aucilebeli moTxovnaa: gundis uklebliv, yvela wevri unda iyos CarTuli cekvisa da onlain fleSmobis organizebaSi.
warmatebebi!!! da veliT Tqvens dauviwyar FfleSmobs.
fleSmobis amsaxveli video kolaJi gadmogvigzavneT Sevsebuli angariSis formis meSveobiT.
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 6 varskvlavs!
saukeTeso fleSmobs ixilavs yvela!
saxeli da gvari: i.T.
gGanaTleba: krasnodaris kkb-s sadazvervo akademia.
specialoba: kriminalistika.
Oojaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 183 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: aTenis Sromis birJis klerki (2014-2015).
lisabonis sazRvavo-saokiano kvanZebis mTavari specialisti.
sayvareli fraza: statistikis mixedviT aTidan oci damnaSavea.
dDamatebiTi informacia: monawileobda siriis kampaniaSi. MmiRebuli aqvs aziis samSvidobo sigeli 2014 wels.
sayvareli wigni- gamoZieba mowmeebiT da mowmeebis gareSe.
saxeli da gvari: l.T.
gGanaTleba: akaki wereTlis saxelmwifo universitetis maTematikis specialoba.
specialoba: eqsperti danaSaulis prevenciis sakiTxebSi.
oOjaxuri mdgomareoba: daojaxebuli.
simaRle: 172 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: policiis akademiis profesor-maswavlebeli (2007-2015).
sayvareli fraza: yvelaferi ukeTesobisken midis.
dDamatebiTi informacia: hyavs meuRle da ori qaliSvili. fFlobs inglisur enas.
sayvareli wigni: “vardis saxeliT”.
saxeli da gvari: d.e.
gGanaTleba: vaSingtonis saerTaSoriso universiteti.
specialoba: Jurnalisti.
Oojaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 170 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: sami wlis manZilze muSaobda televizia GO-ze, weliwad naxevari muSaobda gamomcemlobaSi -“qveynis siaxleebi”. amUJamad moRvaweobas agrZelebs rogorc damoukidebeli Jurnalisti.
sayvareli fraza: dedamiwas siyvaruli atrialebs.
dDamatebiTi informacia: flobs 7 ucxo enas.
saxeli da gvari: q.C.
gGanaTleba: karlovis universitetis sociologiis fakulteti.
specialoba: statistikosi.
oOjaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 167 sm.
Tvalis feri: mwvane.
samuSao gamocdileba: larusis didi enciklopediebis gamomcemloba (2008-2012).
sayvareli fraza: Sexede mixvdebi.
dDamatebiti informacia: mentalisti. gGavlili aqvs 4 kursi adamianis fsiqologiis da sxeulis enis Sesaxeb.
sayvareli wigni: sakuTari memuarebi, romelsac sibereSi dawers.
saxeli da gvari: Nn.o.
gGanaTleba: londonis IT skola.
specialoba: kiberdanaSaulis eqsperti.
oOjaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 190 sm.
Tvalis feri: cisferi.
samuSao gamocdileba: iPhone kompaniis wamyvani specialisti (2010-2015).
sayvareli fraza: nuraferze inerviulebT.
dDamatebiTi informacia: uyvars cxovelebi. TamaSobs boulings, cdilobs SeeSvas Tambaqos.
sayvareli wigni: jer ar dawerila.
saxeli da gvari: e.m.
gGanaTleba: sorbonis universiteti, policiis akademia.
Tanamdeboba: departamentis xelmZRvaneli.
oOjaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 172 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: aSS – federaluri mTavrobis sadazvervo saagentos menejeri (2013-2015); saidumlo organizacia “rta” agenti (2015-2017);
sayvareli fraza: danaSauli Tqvi Tu ara damnaSaves yovelTvis ipovni.
dDamatebiTi informacia: gaxsnili aqvs 37 rTuli saqme. sayvareli gmiri – mis merpli;
sayvareli wigni: 20 msxverpli da 30 damnaSave
saxeli da gvari: giigu.
gGanaTleba: ucnobia.
specialoba: ucnobia.
oOjaxuri mdgomareoba: ucnobia.
simaRle: ucnobia.
Tvalis feri: ucnobia.
samuSao gamocdileba: ucnobia.
sayvareli fraza: ucnobia.
damatebiTi informacia: mas surs daipyros samyaro,
giigus SeuZlia sxvadasxva garegnobis miReba.
is sazrdoobs borotmoqmedTa Sesaxeb informaciebiT, swored amitom mas sWirdeba g.s.d. sadac yvelaze met borotmoqmedTa Sesaxebaa Tavmoyrili informacia.
bonus varskvlavebis miRebis SesaZlebloba imatebs!
davalebis Sinaarsi: Tqven miiRebT bonus qulas Tu samarTaldamcavisgan aiRebT intervius. interviu Cawerili unda iyos videos saxiT.
video gadaRebuli unda iyos HDHD-xarisxSi.
gaiTvaliswineT interviu erTidaigive samarTaldamcavTan ar miiReba.
davalebis Sesrulebis Semdeg gadmogvigzavneT video angariSis formis meSveobiT.
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 7 varskvlavs!
Tu gusrT kidev ufro meti bonus varskvlavi miiRoT, gauziareT Tqvens megobrebs, axloblebs, mSoblebs, maswavleblebs da sruliad skolas Tqveni codna. CaatareT vebinari Semdeg romelime Temaze: “bulingi”, “ojaxSi Zaladoba”, “adreuli danaSaulis prevencia”, “kiberusafrTxoeba”, “trefikingi”, “migracia”.
vaSaa, Cven SegviZlia mogawodoT damxmare masalebi Tqvens mier SerCeul TemebTan dakavSirebiT. Sesabamis masalebs Tqven ipoviT kategoriaSi “daxmareba”.
vebinars minimum 12 adamiani unda eswrebodes.
vebinaris gasamarTad kargi saSualebaa programa ZOOM_i.
gisurvebT warmatebebs!
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 7 varskvlavs!
gisurvebT warmatebebs!
Tu gsurT damatebiTi varskvlavi maSin es gamowveva TqvenTvisaa!!!
dafiqrdi, gaixsene momxdara Tu ara Sens irgvliv iseTi ambavi, romelic kiberusafrTxoebas (kiberdanaSauls) ukavSirdeba (magaliTad: qardingi, fiSingi, sqimingi, hakeroba) romlis aRmofxvra Sen SeZeli.
mogvwere specialur formaSi Seni warmatebuli magaliTis Sesaxeb istoria da miiERe damatebiTi varskvlavi!
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 2 varskvlavs!
saukeTeso magaliTs waikiTxavs yvela!
veliT Sens dauviwyar ambavs!
gxiblavT gamowvevebi?
maSin es bonus davaleba swored TqvenTvisaa, Tanac am bonus davalebis Sesruleba yovel kviraSi SegiZliaT.
vaSaaa, mgoni aq damatebiTi varskvlavebis cvena iqneba!!!
davaleba ki SemdgomSi mdgomareobs: Tu gundis kapitani kviraSi erTxel mogvwers gundis mier Sesrulebuli samuSaoebis Sesaxeb, magaliTad ramdenjer Sexvdnen gundis wevrebi erTmaneTs, ra Temebi ganixiles da amasTanave misi emociebisa da damokidebulebis Sesaxeb, gundi miiRebs damatebiT varskvlavs.
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 2 varskvlavs!
saukeTeso pataks waikiTxavs yvela!
gisurvebYT warmatebebs!
saintereso gamowveva TqvenTvis da Tqveni maswavleblisTvis…
imisTvis, rom damatebiTi varskvlavebiT Tqveni yulaba gaivsos, daxmareba Tqvens maswavlebels unda sTxovoT, Tqvenma maswavlebelma unda mogvweros rogor mimdinareobda samuSao procesi gundebTan, ramdenad CarTuli iyo Tavad muDSaobis procesSi, ra roli miuZRvis, ra moewona an ra ar moewona?
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 2 varskvlavs!
saukeTeso angariSs waikiTxavs yvela!
gisurvebT warmatebebs!
ohoooo, kidev erTi saintereso gamowveva…
damatebiTi varskvlavebis cvena gvaqvs!
samarTaldamcavma, romelic TqvenTan erTad muSaobs, unda mogvweros analizi Tqveni gundis Sesaxeb (rogor muSaobT, ramdenad rTavT mas procesSi, ra gamowvevebi da Sedegebi gaqvT)
am davalebis SesrulebaSi Tqven miiRebT 2 varskvlavs!
saukeTeso analizs waikiTxavs yvela!
gisurvebTY warmatebebs!
jansaRi cxovrebis wesi, bavSvis uflebebis dacva, tolerantoba, konfliqtebis gadaWra
adreuli qorwineba, ojaxSi Zaladoba, trefikingi, samoqalaqo CarTuloba
jansaRi cxovrebis wesi, bavSvis uflebebis dacva, tolerantoba, konfliqtebis gadaWra nawili 2
adreuli qorwineba, ojaxSi Zaladoba, trefikingi, samoqalaqo CarTuloba nawili 2
saxeli da gvari: e.m.
gGanaTleba: sorbonis universiteti, policiis akademia.
Tanamdeboba: departamentis xelmZRvaneli .
oOjaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 172 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: aSS – federaluri mTavrobis sadazvervo saagentos menejeri (2013-2015); saidumlo organizacia “rta” agenti (2015-2017);
sayvareli fraza: danaSauli Tqvi Tu ara damnaSaves yovelTvis ipovni.
dDamatebiTi informacia: gaxsnili aqvs 37 rTuli saqme. sayvareli gmiri – mis merpli;
sayvareli wigni: 20 msxverpli da 30 damnaSave
saxeli da gvari: l.T.
gGanaTleba: akaki wereTlis saxelmwifo universitetis maTematikis specialoba.
specialoba: eqsperti danaSaulis prevenciis sakiTxebSi.
oOjaxuri mdgomareoba: daojaxebuli.
simaRle: 172 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: policiis akademiis profesor-maswavlebeli (2007-2015).
sayvareli fraza: yvelaferi ukeTesobisken midis.
dDamatebiTi informacia: hyavs meuRle da ori qaliSvili. fFlobs inglisur enas.
sayvareli wigni: “vardis saxeliT”.
saxeli da gvari: q.C.
gGanaTleba: karlovis universitetis sociologiis fakulteti.
specialoba: statistikosi.
oOjaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 167 sm.
Tvalis feri: mwvane.
samuSao gamocdileba: larusis didi enciklopediebis gamomcemloba (2008-2012).
sayvareli fraza: Sexede mixvdebi.
dDamatebiti informacia: mentalisti. gGavlili aqvs 4 kursi adamianis fsiqologiis da sxeulis enis Sesaxeb.
sayvareli wigni: sakuTari memuarebi, romelsac sibereSi dawers.
saxeli da gvari: i.T.
gGanaTleba: krasnodaris kkb-s sadazvervo akademia.
specialoba: kriminalistika.
Oojaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 183 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: aTenis Sromis birJis klerki (2014-2015).
lisabonis sazRvavo-saokiano kvanZebis mTavari specialisti.
sayvareli fraza: statistikis mixedviT aTidan oci damnaSavea.
dDamatebiTi informacia: monawileobda siriis kampaniaSi. MmiRebuli aqvs aziis samSvidobo sigeli 2014 wels.
sayvareli wigni- gamoZieba mowmeebiT da mowmeebis gareSe.
saxeli da gvari: d.e.
gGanaTleba: vaSingtonis saerTaSoriso universiteti.
specialoba: Jurnalisti.
Oojaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 170 sm.
Tvalis feri: Taflisferi.
samuSao gamocdileba: sami wlis manZilze muSaobda televizia GO-ze, weliwad naxevari muSaobda gamomcemlobaSi -“qveynis siaxleebi”. amUJamad moRvaweobas agrZelebs rogorc damoukidebeli Jurnalisti.
sayvareli fraza: dedamiwas siyvaruli atrialebs.
dDamatebiTi informacia: flobs 7 ucxo enas.
saxeli da gvari: Nn.o.
gGanaTleba: londonis IT skola.
specialoba: kiber danaSaulis eqsperti.
oOjaxuri mdgomareoba: dasaojaxebeli.
simaRle: 190 sm.
Tvalis feri: cisferi.
samuSao gamocdileba: iPhone kompaniis wamyvani specialisti (2010-2015).
sayvareli fraza: nuraferze inerviulebT.
dDamatebiTi informacia: uyvars cxovelebi. TamaSobs boulings, cdilobs SeeSvas Tambaqos.
sayvareli wigni: jer ar dawerila.
saxeli da gvari: giigu.
gGanaTleba: ucnobia.
specialoba: ucnobia.
oOjaxuri mdgomareoba: ucnobia.
simaRle: ucnobia.
Tvalis feri: ucnobia.
samuSao gamocdileba: ucnobia.
sayvareli fraza: ucnobia.
damatebiTi informacia: mas surs daipyros samyaro,
giigus SeuZlia sxvadasxva garegnobis miReba.
is sazrdoobs borotmoqmedTa Sesaxeb informaciebiT, swored amitom mas sWirdeba g.s.d. sadac yvelaze met borotmoqmedTa Sesaxebaa Tavmoyrili informacia.